Тақырыбы: «Сыбайлас жемқорлыққа жол жоқ!»
Мақсаты: Қоғамның әр-түрлі орталарындағы сыбайлас жемқорлықтың алдын – алу, профилактикалық жұмыстарын насихаттау; сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заңдарды негізге ала отырып, құқықтық мағлұмат беру,білімдерін дағдыландыру; саяси өмірден хабардар жеке тұлғаны қалыптастыра отырып, шәкірттердің еркін сөйлеуіне, қоғамға деген өз ой — пікірлерімен санасуға жағдай жасау, ҚР-на адал қызмет етуге, Ата заңды құрметтеуге, адамгершілікке тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Тақырыптық слайд, бейнебаян.
Барысы:
Жоспар:
-
«Сыбайлас жемқорлық» -деген не?
-
Жемқорлықтың пайда болуымен күресу.
-
«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заңнамалары
-
Қазақстандағы «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес» шаралары мен әдістері
«Сыбайлас жемқорлық» — деген түсінік мағынасына этимологиялық тұрғысында қарау, мұны «параға сатып алу», «пара» ретінде, «соrruptio» деген латын сөзін алып, анықтауға, пара сатып алу» -деген түсінік бергенде, құқыққа қарсы іс – әрекетті білдірген. Орыс тілінің түсіндірме сөздігі сыбайлас – жемқорлықты пара беріп сатып алу, лауазымды адамдардың, саяси қайраткерлердің сатқындығы ретінде сипатталады.
Қоғамдағы лауазымдық өкілеттілікті асыра пайдалануды, билік етуді немесе лауазымдық өкілеттілікті арттыру, қызметтік жалғандық, сеніп тапсырылған мүліктерді ұрлау және иелену, біле тұра өтірік айғақ көрсетуді, куәларды, жәбірленушілерді немесе сарапшыларды сатып алу, сот шешімдерін, үкімдерін және басқаларды лауазымдық тұлғалардың орындамауы, сыбайласқан байланыстарды қолдау жиі кездесетінін көрсетіп отыр.
Қарапайым түсінік бойынша бәрінен бұрын сыбайлас жемқорлықты мемлекеттік қызметпен байланыстырады. Бар беталысқа қарамастан және басқа салада – үкімет билігі және жеке кәсіпкерлердің әкімшілігі сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы таратуда – мемлекеттік лауазымдық тұлғалар арасында сыбайлас жемқорлықпен күресуге бағытталған заң аса егжей – тегжейлі әзірленген. Шынында да мемлекеттік қызметшілер анағұрлым ауқымды дискрециялық өкілеттілікті иелене және көбінде бақылаусыз әрекет ете отырып, өз мүдделерінде және мемлекеттік мүддесіне қарамастан лауазымдық мансаптығын қолданудың барлық мүмкіндігін иелене алады.
ҚР «Сыбайлас – жемқорлықпен күрес туралы» заңы сыбайлас – жемқорлыққа келесідей анықтама береді. Ол: «…мемлекеттік міндеттерді орындайтын адамдар, сондай – ақ соларға теңелген адамдар, тікелей өзі немесе делдал арқылы өздерінің лауазымды құзыреттерін және онымен байланысты мүмкіншілікті немесе өз құзыреттерін басқаша пайдаланып мүліктік пайда алу үшін заңмен қарастырылмаған мүліктік жайлылықты және артықшылықты қабылдау, сондай – ақ жеке және заңды тұлғалармен аталмыш жайлылықты және артықшылықты оларға заңсыз беруге осы адамдарды парамен сатып алу».
Сыбайлас жемқорлықпен күрестің негізгі қағидаларын сақтау және жүзеге асыру сыбайлас – жемқорлықпен күресте өте маңызды. Сонымен қатар «Сыбайлас жемқорлықтың» пайда болуымен күресудің бірнеше әдістері ұсынылды:
-
Заңды қатайтып және оның орындалуын қатаң қадағалау, сол арқылы жазалау қаупін күшейту.
-
Лауазымды адамдарға ережелер мен заңдарды бұзбай өздерінің кірістерін көбейтуге мүмкіндік беретін экономикалық механизмдерді туғызу.
-
Нарық пен бәсекелестіктің рөлін күшейту, сол арқылы сыбайлас жемқорлықтан түсетін ықтимал пайданың көлемін азайту.
Қазақстанда сондай – ақ сыбайлас жемқорлық үшін қылмыстық, тәртіп, әкімшілік жауапкершілікті реттейтін арнайы нормативтік – құқықтық актілер де қабылданды. Оларға «Мемлекет қызмет туралы» (1995) және «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (1998) ҚР заңдары жатады.
-
ҚР Қылмыстық кодексінің өкілеттіктерді теріс пайдалану (228 — бап),
-
Коммерциялық сатып алу (231 – бап),
-
Қызмет өкілеттілігін теріс пайдалану (307 — бап),
-
Билікті немесе қызметтік өкілеттілікті асыра пайдалану (308 — бап),
-
Пара алу (311 -бап),
-
Қылмыстық жалғандық жасау (314 — бап)
Жыл сайын Департаментте сыбайлас жемқорлықпен күрес бағдарламасын іске асыру мәселелері және «Мемлекеттік қызмет туралы» ҚР заңының, ар-намыс кодексінің нормалар бойынша сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы, мемлекеттік қызмет және ҚР басқа да заңдарын білуді насихаттау жөнінде семинарлар, дөңгелек үстелдер өткізіледі. Департаменттіне 2013 жылдың 5 айында «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заңының талаптарын бұзғандар болмаған.
Жоспарға сәйкес сыбайлас жемқорлықтың алдын алу шаралары шеңберінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес тақырыбында кездесулер, әңгімелесулер, «дөңгелек үстелдерді» өткізумен «НұрОтан» ХДП Астаналық филиалы, Астана қаласының экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес департаменті, мемлекеттік қызмет істері агентінің Астана қаласы бойынша басқармасының және жергілікті атқарушы органдары өкілдерімен жұмыстар жүргізілуде.
Астана қаласы бойынша экология департаменті бағдарламада көрсетілген іс – шараларды орындау үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс – қимыл бойынша, оның ішінде мемлекеттік қызмет этикасы, мүдделер қақтығысының жолын кесу, қызметтік тәртіпті сақтау бойынша құқықтық оқытуды тұрақты жүргізіп отырады, бөлім басшылары бөлім мамандарымен жеке – түсіндіру жұмыстарын тұрақты жүргізеді,департаменттің әрбір қызметкері сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама нормаларын бұзуға жол бермеу үшін жауапкершілік туралы ескертілген.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы, мемлекеттік қызмет туралы Қазақстан Республикасының заңнама талаптарын сақтау және Мемлекеттік қызметшілердің ар-намыс кодексі талаптарын сақтау және Қазақстан Республикасындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс – қимыл жөніндегі 2011 – 2015 жылдарға арналған салалық бағдарламасы тұрақты бақылануда.
Дамыту: Слайдтар мен бейнебаяндармен жұмыс жасау және психологиялық тренинг өткізу сергіту мақсатында.
|
Күшті жақтары |
Әлсіз жақтары |
|
1 Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша нормативтік – құқықтық базаның болуы. 2 Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың қалыптасқан тәжірибесі. |
1. Халықтың құқық сауаттылығының жеткіліксіз деңгейі. 2. Мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдары қызметі ашықтығының жеткіліксіздігі. |
|
Мүмкіндіктері 1.Халық тұрмысының жоғары деңгейі. 2,Қолданыстағы заңнаманы халықаралық стандарттар деңгейіне дейін жетілдіру 3.Инвестициялық ахуалды жақсарту 4.Сыбайлас жемқорлық деңгейін бағалаудың халықаралық рейтингтерінде Қазақстан көрсеткіштерін көтеру 5.Мемлекеттік институттардың азаматтық қоғаммен ынтымақтастығын нығайту. |
Қауіптері 1.«Көлеңкелі экономика» деңгейінің ұлғаюы 2. Инвестициялық тартымдылықтың төмендеуі 3.Мемлекеттік жобалар құнының «сыбайлас жемқорлық» құрамы есебінің өсуі. 4. Экономикалық тиімділіктің төмендеуі 5. Халық тұрмысы деңгейінің төмендеуі және әлеуметтік шиеленісінің артуы. 6.Азаматтық қоғам тарапынан қолдау көрсетілмеуі |
Қорытындылау:«Сыбайлас жемқорлық бізге не береді?» атты –
Слайд 1Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылғы жемқорлыққа қарсы стратегиясы
Сыбайлас жемқорлық Қазақстанның барлық табыстарына
қол жеткізуге мүмкіндік туғызған мемлекетіміздің негізгі құндылығы – Тәуелсіздікке қауіп төндіреді.
Слайд 2I. ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙҒА ТАЛДАУ
Тәуелсіздіктің алғашқы күндерінен бері сыбайлас жемқорлықпен күрес республикамыздың
мемлекеттік саясатының басты басымдығының бірі болып келеді. Қазақстан ТМД елдерінің ішінде ең алғаш «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (1998 жыл) және «Мемлекеттік қызмет туралы» (1999 жыл) заңдарды қабылдап, сыбайлас жемқорлықпен күрес жөніндегі арнайы мемлекеттік орган құрды. Мемлекеттік аппараттың, мемлекеттік қызметтер көрсетудің тиімділігі мен айқындығы жүйелі түрде артып келеді, бизнеске әкімшілік салмақ салу түбегейлі азайтылды, жемқорлыққа қарсы заңнама жетілдіріліп, қоғамдық бақылаудың аясы кеңеюде.
«Нұр Отан» партиясы өзінің құрылған кезінен бастап қоғамның сыбайлас жемқорлыққа деген жиреніш сезімін табанды түрде қалыптастыра отырып, онымен мақсатты күрес жүргізіп келеді. Партияның Сайлауалды тұғырнамасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс–қимылға арнаулы бөлім бар.
«Нұр Отан» 2008 жылы қабылданған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі партиялық бағдарламаны белсенді жүзеге асыруда. Бағдарлама аясында сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мен азаматтардың құқықтарын қорғаудың қоғамдық инфрақұрылымын құрудың, тұлғаларды лауазымына қарамастан жауапқа тартудың, жемқорлыққа қатысты түйткілді мәселелерді ашық талқылаудың негізгі міндеттері өз шешімін тапты.
Жемқорлыққа қарсы іс–қимыл жөніндегі Республикалық қоғамдық кеңес аясында оның өңірлердегі филиалдарының арқасында барлық деңгейдегі депутаттардың, үкіметтік емес ұйымдардың, БАҚ-тың қатысуымен жемқорлық дерті дендеген салалардың қоғамдық бақылаумен қамтылу өрісі айтарлықтай кеңейе түсті.
Азаматтардың сеніміне ие болған Қоғамдық қабылдаулар кері байланыстың тиімді жолына және тұрғындардың құқықтарын қорғаудың пәрменді құралына айналды.
Партия тапсырысымен жүргізілген әлеуметтік сауалнамалар бойынша жағымды өзгеріс байқалады. Мысалы, соңғы 4 жылда сыбайлас жемқорлықпен күрестің тиімділігіне оң баға беретін қазақстандықтардың саны екі есеге жуық өсті (2011 жылы – 24%, 2014 – 45%).
Алайда қабылданған шараларға қарамастан елдегі жемқорлық деңгейінің жоғарылығы күрделі мәселе күйінде қалып отыр. 2014-2015 жылдарға арналған Бәсекеге қабілеттіліктің Жаһандық Индексінің мәліметіне сәйкес Қазақстанда бизнес жүргізудегі бірінші кезектегі проблема сыбайлас жемқорлық болып табылады (16,7 балл), бейресми төлемдер мен парақорлықтың жайылғандығы жағынан да ахуал нашарлады (2014 жылы – 144 елдің ішінде 80-орында, 2013 жылы – 65-орында). Transparensy International көрсеткіші бойынша сыбайлас жемқорлықты түйсіну жағынан Қазақстан 2013 жылы 177 елдің арасынан 140-орын алды (2012 жылы – 133).
Әлеуметтік сауалнамалардың дерегіне сүйенсек, сұралғандардың 42%-ы сыбайлас жемқорлық кеңінен тараған деп есептейді, ал 33%-ы онымен тікелей ұшырасқан. Сауал салынғандардың үштен бірі үшін лауазымды тұлғаның сондай жағдай туғызуы пара берудегі негізгі себеп болған.
«Қазақстан–2050» Стратегиясындағы ауқымды міндеттерді және Қазақстанды әлемдегі ең дамыған 30 елдің қатарына қосу мақсатын жүзеге асыру жағдайында елдегі сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың тиімділігінің сапасын арттыру қажет.
Осыған орай, мемлекеттің ғана емес, қоғамның тарапынан да сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс–қимылға байланысты жүйелі және ұзақ мерзімге арналған шаралар қажет. Бұл мақсатты іске асыру үшін партияның 2015-2025 жылдарға арналған Бағдарламасы әзірленді
Слайд 3ІІ. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ
Бағдарламаның мақсаты – сыбайлас жемқорлықтың кез келген
көрінісіне атымен төзбеушілік ахуалын қалыптастыра отырып, бүкіл қоғамды сыбайлас жемқорлыққа қарсы қозғалысқа тарту.
Аталған мақсатқа жету келесі мәселелердің шешілуін талап етеді:
– жемқорлыққа қарсы тұрарлық мәдениетті, білім мен тәрбиені қалыптастыру;
– сыбайлас жемқорлықтың пайда болу алғышарттарын азайту;
– мемлекеттік органдар қызметі, квазимемлекеттік сектор мен монополия субъектілеріне партиялық және қоғамдық бақылауды күшейту;
– жергілікті өзін-өзі басқару өкілеттілігін кеңейту;
– сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы жетілдіру.
Слайд 4ІІІ. БАҒДАРЛАМА ҚАҒИДАТТАРЫ
Партияның саяси Доктринасында «Сыбайлас жемқорлықпен күресу – баршаның және
әр адамның міндеті. Сыбайлас жемқорлық біздің мемлекеттілігіміз бен демократиямызды жегідей жейді. Сондықтан да, біз сыбайлас жемқорлықтың жолын кесудің және қоғамда оның кез келген көрінісіне ымырасыздық ахуалын қалыптастырудың жүйелік жағдайын жасаймыз» деп белгіленген.
Осыған байланысты, бағдарлама бес іргелі қағидатқа негізделіп құрылған:
Жүйелілік қағидаты. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл тек жекелеген деректерді анықтауға саймауы тиіс. Жекелеген сыбайлас жемқорларды қудалау, соның ішінде «атышулы істер» арқылы олардың ізіне түсу тұрақты нәтижелер бере алмайды. Ендігі жерде сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұрарлық мәдениет пен тәлім қалыптастыруға, қоғамдық бақылауды күшейтуге және аталған құбылысты тудыратын себептер мен жағдайларды жоюға басты екпін түсетін болады.
Баршаның заң мен сот алдындағы теңдігі қағидаты. Ел Конституциясы баршаның заң мен сот алдындағы теңдігіне кепілдік береді. Бұл заңға баршаның теңдей бағынуынан және оны бұзғаны үшін жауапкершілікті теңдей көтеруінен көрінуі тиіс. Сыбайлас жемқорлық үшін жазалау әлеуметтік, мүліктік және лауазымдық дәрежесіне қарамастан бұлтартпай орындалуы тиіс. Заңды бұлжытпай орындау биліктің барлық деңгейлеріндегі жемқорлықты болғызбаудың кепілі болып табылады.
Айқындық, ашықтық және мемлекеттің қоғамға есептілік қағидаты. Конституция мемлекеттiк билiктiң бiрден-бiр бастауы – өз билiгiн жүзеге асыруды мемлекеттiк органдарға беретін халық деп бекітеді. Әр азамат заң бойынша тыйым салынбаған кез келген жолдар арқылы еркін ақпарат алуға хақылы, ал мемлекеттік органдар оған еркін қолжетімділікті қамтамасыз етіп, ондай ақпараттарды беруге міндетті.
Сыбайлас жемқорлықпен күрестің нәтижелілігі мемлекеттің азаматтардың заңды мүддесіне қызмет етуге бағдарлана білуімен тікелей байланысты. Мемлекеттік басқару органдарының жұмысы қоғамға түсінікті және қолжетімді болуы тиіс.
Мемлекет пен қоғамның серіктестігі қағидаты. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы шаралар қоғамның белсене қатысуынсыз, жемқорлыққа қарсы жаппай қозғалыссыз нәтижелі түрде жүзеге аса алмайды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы табысты іс-қимыл жауапкершілігі мемлекетке ғана емес, қоғам мен әрбір азаматқа да жүктеледі. Мемлекет пен қоғамның өзара сенімі мен ынтымағы ғана жемқорлыққа ойдағыдай қарсы тұруға жол ашады.
Сыбайлас жемқорлыққа төзімсіздік қалыптастыруда қоғамды жұмылдыру қағидаты. «Нұр Отан» партиясы халықтың басым бөлігінің мүддесін білдіретін елдегі жетекші саяси күш ретінде, жемқорлыққа атымен төзбеушілік ахуалын қалыптастыруда қазақстандық қоғамды біріктіретін басты күш болып табылады.
Слайд 5ІV. CЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ ШАРАЛАРЫ
4.1. CЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ТҰРАРЛЫҚ МӘДЕНИЕТТІ,
БІЛІМ МЕН ТӘРБИЕНІ ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Сыбайлас жемқорлық көріністеріне немқұрайды қарау өткір қоғамдық мәселе болып отыр. Жемқорлық – қоғамдық санада руханилықтан гөрі, материалдық игіліктердің басымдық алғанын көрсететін құндылықтар дағдарысы. Азаматтардың кейбір бөлігінің ұғымында сыбайлас жемқорлық үйреншікті іске, ал біреулер үшін зәру мәселелерді заңды айналып өтіп шешудің тәсіліне айналды.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы шараларды жұртшылық көп жағдайда жүйесіз, нәтижесі төмен атүсті жұмыс ретінде көреді. Тұрғындардың пікірінше, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес – мемлекеттің міндеті. Осындай көзқарас, қоғамда тамыр жайған сенімсіздік пен таптаурын ұғымдар сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылды айтарлықтай әлсіретеді.
Сонымен бірге, азаматтардың бойында сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұрарлық мәдениет, сыбайлас жемқорлықты жуытпайтын тұрақты иммунитет, оны жариялы түрде айыптау болмайынша, қалаған нәтижеге қол жеткізу мүмкін емес. Әрбір қазақстандық, әр отбасы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бүкіл қоғамның, әр азаматтың ісі екендігін түсінуі тиіс.
Сондықтан бала күннен бастап Отанға деген сүйіспеншілікке, адамдарды және дәстүрлерді құрметтеуге, білім мен еңбекке ұмтылуға, көргенділік пен адалдыққа тәрбиелеу керек. Бұл сезімдер біздің халқымыздың қанында ежелден бар.
Осынау құндылықтар өмірлерінде нақты бағдар болатын қазақстандықтар ұрпағын тәрбиелеу қажет.
Сондықтан да нақ осы тәрбие мен білім үдерісі адамның сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұрарлық мәдениетін қалыптастыруының негізі болып табылады. Бұл жердегі негізгі орын отбасына және білім беру саласына тиесілі. Әрбір ата-ана, әрбір ұстаз балалар үшін лайықты үлгі болуға, нағыз қастерлі қасиеттерді таңдауға көмектесуі тиіс.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру мен тәрбиелеу үлгісі «Заң», «Әділдік», «Теңқұқықтық» сияқты іргелі түсініктердің төңірегінде қалыптасуы тиіс. Жемқорлыққа қарсы тұрарлық тәлім білім берудің барлық деңгейінде қалыптастырылуы қажет.
Осы үлгіні қалыптастыру үшін педагогика, психология, юриспруденция, саясаттану, экономика, мәдениеттану, сондай-ақ, әлеуметтану саласындағы үздік мамандарды тарту қажет.
Тек таза және адал еңбек қана өскелең ұрпақ үшін табыстылықтың, жоғары жетістіктердің, білім мен материалдық игіліктің басты өлшеміне айналуы тиіс.
Өскелең ұрпақ тәрбиесі сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет қалыптастыруда түбегейлі маңызды рөл атқарады. Тек ерте жастан бастап мінез-құлықты сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұратындай етіп қалыптау осы әлеуметтік кесапатты жоюға мүмкіндік береді. Сондықтан жастар ұйымдары сыбайлас жемқорлыққа атымен төзбеушілікті насихаттауда ерекше орын алатын болады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылда барлық жастар бірлестіктері мен үкіметтік емес ұйымдардың күш-жігерін жұмылдыратын партияның «Жас Отан» жастар қанаты осы істің алдыңғы шебінде жүруі тиіс.
Партия мыналарға қол жеткізуге ниетті:
– отбасында және қоғамда қанағатшылдықтың (сұраныста ұстамдылық пен қарапайымдылық, басы артық нәрседен бас тарта білетін парасат пен табандылық), жан байлығын дүние-мүліктен жоғары қоюдыңдәстүрлі халықтық қасиеттерін дәріптеу;
– халықтың құқықтық сауаттылық деңгейін түбегейлі арттыру, қоғамдағы құқықтық нигилизмді жою;
– «Сыбайлас жемқорлық жоқ ел – өсіп-өркендеуші ел» партиялық идеологиялық жобасын ілгерiлету;
– Қазақстанның Азаматтық Альянсымен және басқа да қоғамдық бірлестіктермен бірге, сыбайлас жемқорлыққа атымен төзбеушілік ахуалын қалыптастыру мен оған қарсы тұру үшін нақты іс-қимыл жөніндегі ұсыныстарды әзірлеуге байланысты азаматтық бастамаларға көмектесу;
– Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен және өзін-өзі реттейтін басқа да ұйымдармен бірге, корпоративтік сектордағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша шаралар қабылдау;
– 2016 жылдан бастап білім берудің барлық деңгейінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәлім қалыптастыру бойынша тақырыптарды мазмұнның 15%-ынан кем емес мөлшерінде «Құқық негіздері» оқу пәнін енгізу;
– 2015 жылдан бастап жыл сайын кешенді әлеуметтік зерттеулер негізінде жоғары оқу орындарының сыбайлас жемқорлық деңгейі бойынша жария рейтингін түзу;
– онлайн-портал құру, жоғары оқу орындарында сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік ахуалын қалыптастыру арқылы ЖОО жұмысының ашықтығын қамтамасыз ету;
– адал еңбектің ардақтылығын және еңбеккер әулеттерді жаппай насихаттау;
– сыбайлас жемқорлыққа жирене қарауды, оның ішінде БАҚ-тарда арнайы жобалар жасау есебінен кеңінен насихаттау.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұрарлық мәдениетті және тәлімді қалыптастырудың нәтижесі мынандай болмақ:
– сыбайлас жемқорлықтың қоғам мен мемлекетке төнетін қатер екенін азаматтардың сезінуі;
– жемқорларға деген теріс көзқарас қалыптастыру және жемқорлыққа жақындықты аластату;
– пара беруді өз мәселелерін шешудің әдісі деп қарайтын халықтың үлесін түбегейлі азайту;
– халықтың құқықтық сауаттылық деңгейін 2025 жылға қарай 60%-ға дейін көтеру.
Слайд 64.2. CЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚТЫҢ ПАЙДА БОЛУЫНЫҢ АЛҒЫШАРТТАРЫН АЗАЙТУ
Бағдарламаның қағидатты маңызды қадамы –
басты назарды сыбайлас жемқорлықтың салдарларымен күресуге емес, жемқорлықты туындататын себептер мен жағдайларды жоюға аудару.
Сондықтан партия жүйелі негізде бизнеске әкімшілік жүктемені азайтуға, мемлекеттік функцияларды өзін-өзі реттейтін ұйымдар мен бәсекелі ортаға беруге, мемлекеттік қызметтер көрсетудің автоматтандырылуы мен айқындылығына, оларды көкейкестілендіруге, мемлекеттік аппарат пен квазимемлекеттік сектор жұмысының тиімділігін арттыруға қол жеткізуге ұмтылатын болады.
Слайд 74.2.1. БИЗНЕСКЕ ЖАСАЛАТЫН ӘКІМШІЛІК КЕДЕРГІЛЕРДІ АЗАЙТУ
Партия өзінің Парламент Мәжілісіндегі Фракциясы арқылы
бизнеске жасалатын әкімшілік кедергілерді түбегейлі азайту бойынша заңдар топтамасын қабылдауға күш салатын болады, оның ішінде төмендегілер қарастырылады:
– 2015 жылдан бастап шағын және орта бизнеске жасалатын барлық жоспарлы тексеруді алып тастау, сондай-ақ, жоспардан тыс бақылау қажеттілігін объективті көрсететін кәсіпкерлік саласындағы тәуекелдерді басқарудың жаңа жүйесін енгізу;
– 2015 жылдан бастап шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерін жою рәсімдерін жеңілдету;
– 2016 жылдан бастап хабардар ету тәртібіне және өзін-өзі реттеуге көшіру жолымен берілетін рұқсаттар санын 50%-ға қысқарту;
– мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке араласуын заңнамалық жолмен қысқарту.
Үкіметтік емес ұйымдарды, сараптамалық қауымдастықты іске тарта отырып, партия сыбайлас жемқорлыққа жағдай жасайтын қарама-қайшылықтарды, олқылықтарды, шарпысуларды аластау бойынша заңнамаға жүйелі негізде талдау жүргізетін болады.
Атқарылған жұмыстың нәтижесі Қазақстанның 2025 жылы «Бейресми төлемдер мен паралар деңгейі»көрсеткіші бойынша Бәсекеге қабілеттіліктің Жаһандық Индексіндегі және Дүниежүзілік банктің «Бизнес жүргізудің жеңілдігі» рейтингіндегі жемқорлық деңгейі ең төмен елдердің алғашқы 30–дығына енуі болмақ.
Слайд 84.2.2. МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТТЕР КӨРСЕТУДІҢ САПАСЫН АРТТЫРУ
Халықаралық тәжірибе көрсеткендей, халықтың билікке сенімі
көбіне тұрмыстық жемқорлықтың деңгейімен анықталады. Бұл – азаматтар мен бизнестің мемлекеттік қызметті тұтыну кезінде күнделікті ұшырасып жүрген жағдайы.
Осыған орай, мемлекеттік қызмет көрсетудің сапасын жүйелі түрде арттыру үшін партия келесі шараларды қабылдауға қол жеткізетін болады:
– 2015 жылдан бастап барлық рұқсаттарды электронды түрде беруді қамтамасыз етуге;
– 2016 жылға қарай әлеуметтік маңызды мемлекеттік қызметтерді 100% электронды пішімге көшіруге;
– 2020 жылы мемлекеттік қызметтің кем дегенде 80%-ын, 2025 жылы 100%-ын электронды түрде көрсетуге;
– 2025 жылы мемлекеттік қызметтердің кем дегенде жартысын «бір терезе» қағидатымен (ХҚО-лар арқылы) көрсетуге;
Қабылданған шаралардың нәтижесі 2025 жылы Қазақстанның «Әдеп және сыбайлас жемқорлық»көрсеткіші бойынша Жаһандық бәсекеге Қабілеттілік Индексі елдерінің алғашқы 30-дығына енуі болады.
Слайд 94.2.3. МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТТІҢ ЖҮЙЕСІН, КВАЗИМЕМЛЕКЕТТІК СЕКТОРДЫ ЖЕТІЛДІРУ
Мемлекеттік және квазимемлекеттік секторларда сыбайлас
жемқорлықтың профилактикасы мақсатындапартия мынандай шаралар қажет деп санайды:
– мемлекеттік меншікті басқару мен жекешелендіру үдерісінде айна-қатесіз ашықтық пен айқындылықты қамтамасыз ету;
– мінсіз беделге ие партия мүшелерін мемлекеттік аппараттағы жауапты қызметтерге ұсыну үшін кадрлық резерв жасақтау;
– нәтижелі жұмысы үшін моральдық және материалдық ынталандыру жүйесін дамыта отырып, мемлекеттік қызметшілердің, бюджет саласы қызметкерлерінің жалақысын көтеруді қамтамасыз ету;
– Парламенттегі Фракция арқылы қабылдануы қамтамасыз етілетін заңдарда мыналарды көздеу:
«Б» корпусындағы әкімшілік мемлекеттік лауазымдарды атқаратын басшыларды ротациялауды енгізу;
конкурстық ресімдерді қолданусыз және бір көзден тәсілімен мемлекеттік сатып алулар кезінде тауарлар, жұмыстар мен қызмет көрсетулер тізбесін қысқарту;
квазимемлекеттік секторда қаржыны тиімді жұмсау үшін сатып алу және бақылау үдерістерін реттеу. Бүгінде аталған секторда жыл сайын триллиондаған теңгеге сатып алулар жасалады, ол мемлекеттік сатып алулар көлемінен әлденеше есе артық.
Атқарылған жұмыстың нәтижелері мыналар болады:
– азаматтардың мемлекеттік басқару органдарына әлеуметтік сауалнамалар арқылы бағаланатын сенімін арттыру;
– «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңға түзетулер енгізу;
– жаңа редакциядағы «Мемлекеттік сатып алулар туралы» заңды қабылдау;
– 2025 жылы Қазақстанның «Мемлекет қаржысын заңсыз пайдалану» көрсеткіші бойынша Жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексіндегі елдердің алғашқы 30-дығына кіруі.
Слайд 104.3. МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРДЫҢ, КВАЗИМЕМЛЕКЕТТІК СЕКТОРДЫҢ ЖӘНЕ МОНОПОЛИЯ СУБЪЕКТІЛЕРІНІҢ ҚЫЗМЕТІНЕ ПАРТИЯЛЫҚ ЖӘНЕ
ҚОҒАМДЫҚ БАҚЫЛАУДЫ КҮШЕЙТУ
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы жоғарыдан жүргізіліп жатқан шаралар қоғамның қолдауынсыз тек ішінара нәтижелерге ғана жеткізбек. Сондықтан, сыбайлас жемқорлықтың алдын алудың маңызды бағыты тиімді партиялық және қоғамдық бақылау болып табылады. Бұл үшін партия барлық әлеуетін, бірінші кезекте, жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі Республикалық қоғамдық кеңес пен партиялық бақылау Комитетін пайдаланады.
Слайд 114.3.1. МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАР, КВАЗИМЕМЛЕКЕТТІК СЕКТОР МЕН МОНОПОЛИЯ СУБЪЕКТІЛЕРІНІҢ ҚОҒАМ АЛДЫНДАҒЫ АШЫҚТЫҒЫН,
АЙҚЫНДЫЛЫҒЫН ЖӘНЕ ЕСЕПТІЛІГІН АРТТЫРУ
Партия мемлекеттік органдардың, квазимемлекеттік сектордың қоғам алдында «мемлекеттің қоғамға қызмет етуі» қағидатымен ашықтығын, айқындылығын және есептілігін арттыруға дәйекті түрде қол жеткізуге ұмтылады.
Сондықтан да партия мыналарды қамтамасыз ету қажет деп санайды:
– Парламент және мәслихаттар депутаттарының – партия мүшелерінің мүмкіндіктерін пайдаланып, сонымен қатар бұл жұмысқа азаматтық қоғам өкілдері мен сарапшыларды тарта отырып, бюджеттің және квазимемлекеттік сектордың әр теңгесінің жұмсалуының айқын болуы;
– мемлекеттік органдардың жыл сайынғы стратегиялық жоспарлар мен бағдарламалық құжаттарды іске асыру шеңберінде жоспарланған көрсеткішіне қол жеткізуі жөніндегі есебінің жариялануы;
– жемқорлық құқық бұзушылықтарға қоғам назарын аударту, сыбайлас жемқорлықтың нақты деректерін әшкерелеу бойынша, ең алдымен, партияның өз медиа-ресурстарын пайдалана отырып, белсенді түрде журналистік зерттеулер жүргізу;
– мемлекеттік қызмет көрсетудің сапасы мен қолжетімділігіне тұрақты түрде мониторингті жүзеге асыру;
– Парламент Мәжілісіндегі Фракция арқылы келесі бағыттағы заңдарды қабылдау:
қоғамдық бақылау үдерістерін реттеу, азаматтардың оны жүзеге асыруына кепілдік беру. Заң мемлекеттік органдарға тәуелсіз бақылау жасаудың осы заманғы және тиімді құралдарын енгізеді, сондай-ақ азаматтарды аталған субъектілердің шешім қабылдау және жүзеге асыру үдерісіне кеңінен тартуға мүмкіндік береді;
азаматтардың мемлекеттік органдар мен квазимемлекеттік сектор ақпаратына, сондай-ақ табиғи монополия субъектілерінің және реттеуші нарықтағы басымдықтарға, оның ішінде тарифті қалыптастыру мен инвестициялық бағдарламаларды орындау қызметтеріне қолжетімділігі;
мемлекеттік қызметшілердің және олардың отбасы мүшелерінің міндетті декларация тапсыруын және кірісі мен шығысы туралы ақпараттың еркін қолжетімді орналастырылуын енгізу. Мұндай ашықтықтыққа бірінші кезекте партия мүшелері үлгі болады.
Атқарылған жұмыстың нәтижесі мыналар болады:
– қоғамдық бақылау туралы заң қабылдау;
– ақпаратқа қолжетімділік туралы заң қабылдау;
– жеке тұлғалардың кірістері мен шығыстарын жалпыға ортақ декларациялау туралы заң қабылдау;
– 2015 жылы партия мүшесінің этикалық стандартын қабылдау;
– 2025 жылға қарай Қазақстанның «Қабылданатын шешімдердің айқындылығы» бойынша Жаһандық бәсекеге Қабілеттілік Индексі елдерінің алғашқы 30-дығына енуі.
Слайд 124.4. ЖЕРГІЛІКТІ ӨЗІН-ӨЗІ БАСҚАРУ ӨКІЛЕТТІКТЕРІН КЕҢЕЙТУ
Азаматтардың жергілікті маңызы бар мәселелерді шешуге
тікелей қатысу мүмкіндігі жемқорлықпен табысты күрестің маңызды көрінісі болып табылады.
«Нұр Отан» партиясы жергілікті өзін-өзі басқару өкілеттіктерін кеңейтуде, өз елді мекенін дамытуда жергілікті қоғамдастықтың мүдделілігі мен жауапкершілігін қолдайды.
Азаматтар жергілікті инфрақұрылымды көркейту, дамыту, тұрғын үй-коммуналдық қызмет көрсету сапасын арттыру, қоғамдық тәртіпті күшейту мәселелерінен шет қалмауы тиіс.
Тұрғындардың мониторингке және өзін-өзі басқарудағы бюджеттік бағдарламалар бойынша жұмсалатын қаржыны ғана емес, нақты бір мекеннің проблемаларын шешуге бағытталған бүтіндей барлық бюджеттік шығындардың пайдалануын бақылауға қатысуына мүмкіндік беру қажет.
Осыған байланысты партия мыналардың заңнамамен бекітілуіне қол жеткізетін болады:
– 2020 жылға дейін ауылдық деңгейде, ал 2025 жылға дейін – аудандық маңызы бар қалалардың және қалалардағы аудандардың деңгейінде бюджет қаражатының пайдаланылуын бақылау және мониторингі жөніндегі азаматтардың құқықтары;
– жергілікті қоғамдастықтың ауыл әкімін мерзімінен бұрын орнынан алу ресімдеріне бастама көтеру жөніндегі өкілеттіктері;
– 2020 жылға дейін меншікті кіріс көздерін қалыптастыруда жергілікті өзін-өзі басқару өкілеттіктерін кеңейту;
– жергілікті өзін-өзі басқару органдары жұмысының айқындығы мен ашықтығы.
Атқарылған жұмыстың нәтижесі жергілікті өзін-өзі басқару өкілеттіктерін кеңейтуді қарастыратын заңды қабылдау болады.
Слайд 134.5. СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ЗАҢНАМАНЫ ЖЕТІЛДІРУ
Ұсынылған шараларды іске асыру сыбайлас жемқорлықпен
күрес заңнамасының барлығын айтарлықтай жетілдіруді талап етеді.
Осыған байланысты партия Парламент Мәжілісіндегі Фракция арқылы мыналарға қол жеткізетін болады:
– сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға бағытталған жаңа заңды қабылдау, осы заңда оның алдын алу басымдыққа ие болады. 1998 жылғы Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы» қолданыстағы Заңы көп жағдайда уақыт ағымындағы өзгерістерге сай келмейді, тұжырымдамасы жағынан ескірген және партияның осы заманғы бағдарламалық мақсаттарына сай емес. Жаңа заң сыбайлас жемқорлықтың барлық деңгейінде онымен тиімді күрес жүргізуді арттыруға, жемқорлықтың пайда болуы мен тамырын жаюына мүмкіндік туғызатын жағдайды азайтуға, сондай-ақ қоғамда жемқорлыққа атымен төзбеушілікті қалыптастыруға;
– Қазақстанның беделді халықаралық ұйымдарға кіруіне және жемқорлыққа қарсы іс-әрекет саласындағы көпшілікке танылған халықаралық конвенцияларға қосылуына мүмкіндік береді. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың маңызды профилактикалық шарасы нормативтік құқықтық актілер жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы тәуелсіз ғылыми сараптама жүргізу болып табылады. Мұның бәрі Қазақстан заңдарының халықаралық стандарттарға сай келуіне, сондай-ақ жемқорлыққа қарсы ең озық әлемдік тәжірибені қолдануға мүмкіндік береді, жалпы алғанда, біздің еліміздің инвестициялық тартымдылығын арттыруға ықпал етеді.
Атқарылған жұмыстың нәтижесі мыналар болады:
– «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» заң қабылдау;
– Сыбайлас жемқорлық үшін қылмыстық жауапкершілік туралы және Сыбайлас жемқорлық үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілік туралы конвенцияларға қосылу;
– Сыбайлас жемқорлықпен күрес бойынша елдер тобына (GRECO) кіру.
Слайд 14V. ПАРТИЯ ОРГАНДАРЫНЫҢ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ ЖӨНІНДЕГІ АТҚАРАТЫН МІНДЕТТЕРІ
Көптеген қазақстандықтардың
зор сеніміне ие болған «Нұр Отан» партиясы қоғам мен мемлекеттің күш-жігерін сыбайлас жемқорлыққа қарсы ымырасыз күреске жұмылдыруға міндетті.
Бағдарламаны тиімді жүзеге асыру үшін «Нұр Отан», бастауыш партия ұйымдарының, өңірлік филиалдардың, қоғамдық қабылдау бөлмелерінің, медиа-ресурстардың, талдау орталықтарының, Партиялық бақылау комитетінің, қоғамдық кеңестердің, партия тәлімгерлерінің, мәслихат депутаттарының, Парламент Мәжілісіндегі Фракцияның жұмысын қоса алғанда, барлық ресурстарын іске қосады.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұрарлық мәдениет пен мінез-құлық қалыптастыруға барлықбастауыш партия ұйымдары тартылады. Бастауыш ұйымдар жергілікті жерлерде сыбайлас жемқорлық қатерін, оған қарсы іс-қимыл тәсілдерін түсіндіру бойынша тікелей іс-шаралар өткізіп, білім беру мекемелерімен белсенді жұмыс жүргізетін болады. Партия жанынан құрылған мәдениетті дамыту мәселелері жөніндегі «Мирас» Қоғамдық кеңесіне сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұрарлық мәдениетті қалыптастыруда, тәрбиелеуде және білім беруде маңызды орын тиеді. Партиялық менеджмент мектебініңнегізінде білім беру мекемелерінің дәріскерлері үшін тренингтер ұйымдастырылады.
Ғылыми-сараптамалық жұмысты ұйымдастыру, әлеуметтік өлшеулерді жүргізу партияның Қоғамдық саясат институтына жүктелген.
Партияның қоғамдық қабылдау бөлмелері тұрғындардың сыбайлас жемқорлықты түйсінуі мен билікке деген сенімі мониторингінің маңызды партиялық құралы болып табылады. 2013 жыл мен 2014 жылдың алты айының ішінде оларға миллионнан аса азамат хабарласты. Өтініштерге жүргізілген талдау сыбайлас жемқорлық пен азаматтардың құқықтарын бұзудың алғышарттарын анықтауға мүмкіндік береді. Сонымен бірге, Қоғамдық қабылдау бөлмелерінің жұмыс сапасын арттырудың тиімді құралы «Электронды партия»болып табылады. Ол халықпен кері байланысты нығайтады, азаматтардың, оның ішінде сыбайлас жемқорлықпен байланысты арыздары мен шағымдарын жедел, электронды пішімде қарастыруға мүмкіндік береді.
Парламент Мәжілісіндегі «Нұр Отан» Фракциясы мен мәслихат депутаттары – партия мүшелері бюджет қаржысын жұмсау мен атқарушы органдардың мемлекеттік бағдарламаны іске асыруына қоғамдық және партиялық бақылауды ұйымдастырады.
Қоғамдық бақылаудың елеулі құралы – жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі Республикалық қоғамдық кеңес пен жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі өңірлік, аумақтық қоғамдық кеңестер.
Партиялық бақылау комитетінің Жарғы мен партия тәртібін бұзғандардан партия қатарын тазарту жұмысы белсенді жүргізілуде. 2014 жылғы бірінші жартыжылдық ішінде ғана партиядан шамамен 25 мың мүше, оның ішінен 200 адам сыбайлас жемқорлық белгілері бойынша шығарылды. Партия тексерулері тәуекелдер жүйесі негізінде жүргізіледі.
Тәуелсіз журналистік тексерулер жүргізу арқылы партиялық және қоғамдық бақылауды күшейту Нұр-Медиа холдингінің басты міндеттерінің біріне айналады.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы жетілдіру партия жанындағы Құқықтық кеңес арқылы ұсыныстарды дайындау жолымен жүргізілетін болады.
Мәжілістегі Фракция қажетті заңдарды қабылдау арқылы заң шығару үдерісіндегі партияның идеологиясын ілгерілетеді.
Слайд 15VI. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ТЕТІКТЕРІ МЕН МОНИТОРИНГІ
Бағдарлама екі кезең бойынша
жүзеге асырылатын болады:
1. Бірінші кезең: 2015 – 2020 жылдар;
2. Екінші кезең: 2021 – 2025 жылдар.
Әр кезеңді іске асыру тиімділігі үшін бағдарламаның мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізуге бағытталған, шаралар кешені мен нақты индикаторлары бар Жол картасы әзірленеді. Жол картасын партияның Саяси кеңесінің Бюросы бекітеді.
Жол картасының әр кезеңі үшін жыл сайынғы қадамдық іс-шаралар жоспары жасалады.
Партия азаматтық қоғам институттарымен және сарапшылармен бірге жыл сайын бағдарламаны іске асыру мониторингін, сондай-ақ қоғамның сыбайлас жемқорлық деңгейін түйсінуін және онымен күрестегі қабылданған шаралардың тиімділігін көрсететін әлеуметтік сауалнамалар мен зерттеулер жүргізетін болады.
Бағдарлама мониторингінің нәтижесі бойынша партия Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бағдарламасының орындалу барысы жайында партия Төрағасына жыл сайынғы баяндаманыдайындайды.
Баяндамада елімізде сыбайлас жемқорлық деңгейін түйсіну қарқыны туралы ақпарат болады, бағдарламада жоспарланған іс-шаралардың іске асуы мен ұсынылған индикаторларға қол жеткізуге объективті баға беріледі.
Баяндаманы дайындау аясында партия қоғамның сыбайлас жемқорлықты түйсінудің жыл сайынғы Ұлттық индексін қалыптастыру үшін қажетті әдістемелік арқауды әзірлейді.
Баяндаманың мазмұны мен сыбайлас жемқорлықты түйсінудің Ұлттық индексі жыл сайын БАҚ-тарда жарияланатын болады.
Слайд 16ҚОРЫТЫНДЫ
Партия Доктринасында «Нұр Отанның» билік жүргізуші саяси күш ретіндегі ел келешегі
мен азаматтардың лайықты өміріне қол жеткізудегі тарихи жауапкершілігі жария етілген.
Партияның миссиясын іске асыруға бағытталған сыбайлас жемқорлыққа қарсы жүйелі іс-қимыл оның саяси көшбасшылығын танытатын мәселе болып табылады.
Сыбайлас жемқорлықты жою – біздің халқымыз бен мемлекетіміздің іргелі құндылығы – Тәуелсіздігіміздінығайтудың өзекті шарты.
Сондықтан, бағдарламаның негізгі мақсаты – қоғамда сыбайлас жемқорлыққа төзбейтін көзқарас пен құқықтық сананы қалыптастыру, мемлекетті, қоғам мен бизнесті осы әлеуметтік кесапатқа қарсы жұмылдыру болып табылады.
Мемлекет, қоғам және бизнестің сенім, өзара жауапкершілік, әріптестік, айқындық, ашықтық пен есептілік қағидаттарына негізделген жаңа үлгідегі қарым-қатынасын қалыптастыру – Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізудің өзекті шарты.
«Нұр Отан» партиясы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша тиімді өзара іс-қимылды, сондай-ақ азаматтық қоғамның барлық институттарымен, мемлекеттік органдармен және сарапшылармен идеялар және сындарлы пікір алмасуды қамтамасыз етеді.
Партияның 2015-2025 жылдарға арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Бағдарламасын іске асыру еліміздің Президенті – партияның Лидері Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан-2050 Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» Жолдауында қойылған мақсаттар мен міндеттерді іс жүзіне асыруға бағытталған.
Слайд 17Сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұру – өз елінің болашағына көмек беру. Әрбір
естияр азамат өзінің құқығын біле отырып, оны дұрыс орындай алса ғана, еліміздің болашағы зор болмақ!
Слайд 18Назар қойып тыңдағандарыңызға үлкен алғысымызды білдіреміз!
«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес»
Ашық сабақтар- Shynara
- 11.03.2017
- 2
- 7
- 109481
Мақсаты:
- “Сыбайлас-жемқорлық” деген ұғымды түсіндіріп, пайда болу жағдайлары жайлы түсінік қалыптастыру.
- Өз көзқарастарын білдіріп, дүниетанымдарын кеңейту. Өз ойларын еркін жеткізе білу қабілеттерін дамыту
- Өз мемлекетіне жауапкершілікпен қарау және әділдікке тәрбиелеу. Патриоттық тәрбие қалыптасады
Көрнекілігі: слайдтар, плакат, кітаптар, видео
Өткізудің формасы: Тәрбие сағаты
Өткізудің технологиясы мен әдістер: Пікірталас, сұрақ-жауап, видеоролик
Барысы:
1.Ұйымдастыру
Көрме ұйымдастыру:
- «Жемқорлық – ғасыр дерті» атты иллюстрациялық кітап
- Оқушылардың салған газеттері
2.Кіріспе сөз
- Сыбайлас жемқорлық туралы түсінік беру.
3.Тәрбие сағаты:
- Видео
- Викторина
- Слайдпен жемқорлыққа байланысты мысалдар келтіру:
- Оқушыларға тапсырма
1-жүргізуші: Сәлеметсіздер ме құрметті ұстаздар мен оқушылар. Бүгінгі біздің «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес» атты ашық тәрбие сағатымызды бастауға рұқсат етіңіздер!!! (Слайд №1)
2-жүргізуші: Бүгінгі біздің ашық тәрбие сағатымыздың мақсаты оқушыларды адал жолмен жүруге, адалдыққа үйрету. Сыбайлас жемқорлық туралы қысқаша мағұлматтар беру. Өз мемлекетіне жауапкершілікпен қарау және әділдікке тәрбиелеу. (Слайд №2)
1-жүргізуші: Сыбайлас жемқорлықпен күресу Қазақстанның бүгінгі күнгі күрделі мәселесі болып отыр. Үлкен әлеуметтік қасірет болып табылатын ол саяси даму тұрғысынан бір-біріне ұқсамайтын әлемдегі барлық елдердің қай-қайсысын да қатты алаңдататыны анық.
2-жүргізуші: Сыбайлас жемқорлық — бұл ғаламдық мәселе, одан әлемнің бірде-бір мемлекеті, бірде-бір саяси жүйе, бірде-бір саяси тәртіп қорғалған емес. Сондықтан, бұл індетке бірлесе қарсы тұруымыз керек. Н.Ә.Назарбаев. (Слайд №3)
1-жүргізуші: «Сыбайлас жемқорлық» деген не? (Слайд №4)
“Сыбайлас-жемқорлық” деген түсінік мағынасына этимологиялық қарау мұны “параға сатып алу”, “пара” ретінде, «corruptio» деген латын сөзін алып, анықтауға мүмкіндік береді. Рим құқығында сондай-ақ «corrumpire» түсінік болған, ол жалпы сөзбен айтқанда “сындыру, бүлдіру, бұзу, зақымдау, жалғандау, параға сатып алу” деген түсінік берген де, құқыққа қарсы іс-әрекетті білдірген.
Орыс тілінің түсіндірме сөздігі сыбайлас-жемқорлықты пара беріп сатып алу, лауазымды адамдардың, саяси қайраткерлердің сатқындығы ретінде сипаттайды.
2- жүргізуші. Келесі кезекте бейнероликке берсек (Слайд №5,6)
Осы бейне роликті көрген кезде қандай сезімде болдыңдар?
Роликтегі адамдардың әрекеті дұрыс па?
//видео
2-жүргізуші: ҚР “Сыбайлас-жемқорлықпен күрес туралы” Заңы сыбайлас-жемқорлыққа келесідей анықтама береді. Ол: “…мемлекеттік міндеттерді орындайтын адамдар, сондай-ақ соларға теңелген адамдар, тікелей өзі немесе делдал арқылы өздерінің лауазымды құзыреттерін және онымен байланысты мүмкіншілікті немесе өз құзыреттерін басқаша пайдаланып мүліктік пайда алу үшін заңмен қарастырылмаған мүліктік жайлылықты және артықшылықты қабылдау, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалармен аталмыш жайлылықты және артықшылықты оларға заңсыз беруге осы адамдарды парамен сатып алу”. (Слайд №7)
1-жүргізуші:
Сыбайлас жемқорлықтың зардаптары:
— қоғамның бақытты болашағын тежейді;
— елдің халықаралық беделіне көлеңке түсіреді;
— жұртшылықтың заң мен әділдікке, билікке деген сеніміне сызат түсіреді. (Слайд №8)
2-жүргізуші: СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ЗАҢДАР: (Слайд №9, 10)
- ҚР 37 мемлекет қабылдаған конвенцияға қосыла отырып, 1998 жылы 2 шілдеде «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заң қабылдады. Қазақстанда сондай-ақ сыбайлас жемқорлық үшін қылмыстық, тәртіптік, әкімшілік жауапкершілікті реттейтін арнайы нормативтік –құқықтық актілерде қабылданды
Оларға «Мемлекет қызмет туралы» (1995) және «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (1998) ҚР заңдары жатады.
• ҚР Қылмыстық кодексінің өкілеттіктерді теріс пайдалану
• Коммерциялық сатып алу
• Қызмет өкілеттілігін теріс пайдалану
• Билікті немесе қызметтік өкілеттілікті асыра пайдалану
• Пара алу
• Қылмыстық жалғандық жасау
2001 жылы Мексикада БҰҰ — ның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы конвенциясына қол қоюға арналған. Дүниежүзілік конференция ашылды БҰҰ. 2003 ж 9 желтоқсан күнін халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күн деп жариялады.
// ВИКТОРИНА (Слайд №11-21)
- «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заң қашан қабылданды? 2.07.1998 жыл
- “Сыбайлас-жемқорлық” деген не? (“Сыбайлас — жемқорлық” деген “параға сатып алу”, “пара” ретінде, «corruptio» деген латын сөзін алып, анықтауға мүмкіндік береді.)
- ҚҰҚЫҚ деген не ? (мемлекет орнатқан және оның күшiмен қорғалатын, жалпыға бiрдей қоғамдық қатынастарды реттейтiн тәртiп ережелерiнiң (нормалардың) жиынтығы.)
- Заң деген не? (мемлекеттiң ең жоғарғы басқарушы органының шығарған, қабылдаған ең жоғары күшi бар нормативтiк кесiм. Барлық заңдар және заңға тәуелдi нормативтiк кесiмдердiң Конституцияға сәйкес болуын Заңның үстемдiгi дейдi.)
- Қылмыстық Кодекстің 366-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген адамға бұрын жасаған заңды әрекеттері (әрекетсіздігі) үшін сомасы немесе құны неше айлық есептік көрсеткіштен аспайтын болса қылмыстық жауапкершілікке жатпайды? (2 айлық есеп)
- Пара беру дегеніміз не? (қандай да бір коммерциялық келісімге келу үшін немесе жеке пайдасы үшін жасалған ынталандыру немесе марапаттау.)
- Сыбайлас жемқорлық қылмыстарды жасағаны үшін қандай жауапкершілік көзделген? (Сыбайлас жемқорлық қылмыстар жасағаны үшін жазаның түрі мен мөлшері жасалған қылмыстық әрекеттің қауіптілік деңгейі мен келтірілген залалына байланысты болады. Мәселен, Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексі)
- Халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күн қашан жарияланды? (2003 ж 9 желтоқсан)
- “Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс қимыл туралы” заң қашан қабылданды? (18 .11. 2015 жыл)
- БҰҰ Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес Конвенциясы қашан қабылданды? (31.10.2003ж.)
2- жүргізуші. Слайдпен жемқорлыққа байланысты мысалдар келтіру: (Слайд №23)
1. Мұғалімге мерекелерде гүл шоқтарын сыйлау жемқорлыққа жатады ма?
2. Емделіп болған науқас дәрігерге өзінің алғысын белгілі — бір сыйлықты ( гүл, сағат,
портрет…..) сыйласа жемқорлыққа жатады ма?
3. Жоғарғы оқу орындарында білім алушылар, емтихан уақытында оқытушыларына үстел жасаса, бағалы сыйлық әперсе, жемқорлыққа жатады ма?
4. Қала ішіндегі автобустардың кейбіреулері тендер ұтып алады да, қала ішінде жолаушыларды тасымалдау барысында көптеген қателіктер жасап жатады. Мысалға автобусқа адамдарды санынан артық отырғызу, аялдамасы жоқ жерлерде тоқтап, адамдарды үсті — үстіне алу жемқорлыққа жата ма? (шофер, басқарушы директор, инженер арасындағы сыбайластық жемқорлықты көрсету) «Шелектің бетін жалағандар тұтылады, түбін жалаған тұтылады» деген мақалдың осыған қатысты екенін дәлелдеу.
5. Нашақорлық дамып бара жатыр, себебі шетелдерден әкеледі, кейбір кедендер өз жұмыстарын жауапты орындамай, заң бұзушылыққа барады. Бұл жемқорлыққа жата ма?
Тренинг (Слайд №24)
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат жөніндегі барлық алынған білімдері бойынша, әр топқа жеке тапсырма беріледі, тапсырманы сахналау керек.
1 жағдай: Колледж оқытушысы емтиханда сізді үшінші рет құлатты. Өзінің барлық келбетімен, пара беруіңізді сұрайды. Сіздің әрекетіңіз.
2 жағдай: Сізге, қызмет жетекшісіне, заңнамаға сәйкес емес арнайы қызмет үшін ақшалай көмек ұсынады. Сіздің әрекетіңіз.
3 жағдай: Ыстық жақта демалу үшін, сізге жедел түрінде шетелдік құжат қажет. Брақ оны бір айдан кейін алаласыз. Сіздің әрекетіңіз.
//Литмонтаж
1-оқушы
1989 жылы әлемнің дамыған 37 мемлекеті халықаралық бизнестегі жемқорлыққа қарсы күресу туралы конвенцияға қол қойды.
2-оқушы
Қазақстан осы конвенцияға қосыла отырып 1998 жылы 2 шілдеде «Сыбайлас жемқорлыққы қарсы күрес» туралы заң қабылдады.
3-оқушы
Жемқорлық латынша сатып алу. Мемлекеттік басқару құрылымындағы лауазымды қызметкерлердің өздеріне тапсырылған қызмет мүмкіндіктерінің жеке бастарының пайдасы мен мүдессі үшін пайдалану мақсатында жасаған қоғамға қауіпті қылмыстық іс-әрекеттері.
4-оқушы
Жамандыққа тосқауылды қояйық, Пара алғанның жолы жабыққой анық, «Қазақстан-2050»-айқын жол, Күресейік,жемқорлықты жояйық.
5-оқушы
Әр ата-ана өнеге берсін балаға,
Тәрбиесіз шоқ жұлдыздың жанама,
Адалдыққа,даналыққа үйретсең,
Жолдаң таймас ар болған соң санада.
6-оқушы
Пара алғандар темір тордан әрі асар,
Алса да оны мойындамай санасар,
Беделі кетіп,қайыры қашып ортадан,
Мәнді өмірі енді қайтіп жарасар.
7-оқушы
Қазақ елі байтақ болсын десеңіз,
Жемқорлықтың жолын бірге кесеміз,
Сонда ғана жер гүлденер,ел байып,
Сонда ғана шарықтаймыз,өсеміз.
8-оқушы
Егеменді өсер елде тұрам Мен,
Білдіремін сезімімді жыр-әнмен.
Жолыменен Елбасының жүрейік,
«Жемқорлыққа жол жоқ»-деген ұранмен.
Сабақты қортындылау:
Ел болып еңсемізді көтеріп, тәуелсіздігімізді алып, шаршы әлемге танылдық, Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың көреген саясатының арқасында мемлекетіміздің тамыры тереңге тартып, нығая түсуіне бағытталған құқықтық заңнамалар қабылданып, ел экономиясы мен әлеуметтік жағдайы түзеліп, әлем мемлекеттерінің ортасынан өз орнын айқындады. Бүкіл әлемге өзінің біртұтастығыменен, ажырамас бірлігімен танылды. Қоғам дамуының жаңа жолын таңдап, уақыттан туындаған әр түрлі кеселдерден айығуды міндет етіп қойды. Ол жол – Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың бастауымен алға қойылған сыбайлас жемқорлықпен күрес жолы.
Құрметті оқушылар әрқашанда адамдық жақсы қасиеттерді сақтап,мақсаты нәтижелерге жету үшін,өз мүмкіншіліктеріңмен жетуге тырысыңдар .
стратегиясында көрсетілгендей жетістікке жету, сыбайлас жемқорлыққа тек біртұтас ағза
сияқты күрескенде ғана мүмкін.
Адамзатқа ертеден таныс сыбайлас жемқорлық – заманмен бірге өсіп—өркендеп,
небір тегеурінді қарсылықтарға төтеп беріп, қайда мол қаражат, пайда болса, сол жерге
тамыр жайып, бүгінге дейін жойылмай отырған қауіпті кеселдің бірі. Басқа дамушы елдер
сияқты, біздің жас мемлекетімізді де жегі құрттай бұл кесел айналып өткен жоқ.
Республика Президенті Н.Ә.Назарбаев өзінің «Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша
қабілетті 50 елдің қатарына қосылу стратегиясы, Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс
жасау қарсаңында» атты халыққа жолдауында ұлттық қауіпсіздік пен қоғамдық
тұрақтылыққа төнген қатер ретінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі
жалпыұлттық кешенді бағдарламаны дәйекті түрде жүзеге асырудың қажеттігін айтып,
сыбайлас жемқорлық қоғамның барлық мүшелеріне, сондықтан жемқорлықпен күрес
жалпы барша халықтың борышы екенін атап көрсетті. «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы
күрес туралы» Заң қабылданғаннан бері он жылдың ішінде, сыбайлас жемқорлыққа қарсы
іс—әрекеттер дәйектілікпен жүзеге асырылуда. Осы бағыттағы шаралар мен көкейтесті
мәселелерді шешуде заңдылықты жетілдіру жұмыстары тұрақты түрде жүргізіліп келеді.
Жалпы алғанда, қабылданған кешенді шаралар нәтижесінде сыбайлас жемқорлық
көрністерінің азаюы байқалады. Сыбайлас жемқорлықтың жиі бой көрсететін, ең қауіпті
түрі—парақорлық. Бірінші кезекте пара берудің себептерін, пара алудың жағдайларын
түп—тамырын жою үшін қоғам болып белсенділік танытуымыз қажет. Яғни пара беру де,
пара алу да пайдалы болмайтындай, үлкен қылмыс ретінде саналатындай жағдай,
қоғамдық сана қалыптасуы қажет. Парақорлық мемлекеттік аппараттың қалыпты қызмет
етуіне бөгет болып, билік және басқару органдарының беделіне нұқсан келтіреді,
заңдылық қағидаларын жоққа шығарып, азаматтардың конституциялық құқықтары мен
заңды мүдделеріне қысымшылық жасайды. Парақорлықтың алдын алу, жолын кесу, ашу
және тергеу жұмыстары жоспарлы түрде жүзеге асырылып келеді. Қандай да болмасын
«қолы да, жолы да ұзын» адамдар азаматтардың құқығын таптап, заңсыз әрекеттерге
баратын болса, әділдікті орнатушы құқық қорғау органдары. «Тура биде туған жоқ,
туғанды биде иман жоқ» деп қара қылды қақ жарып, турасын айтып, әділдікке жүгінген
қаймана халықтың ұрпағы бүгінгідей өз алдына ел болып, еңсесі биік дамыған
мемелекеттердің қатарына жетуді көздеп отырған шақта сол адами қалып—парасат биігінен
көрінуге тиіспіз.
2. «Жемқорлыққа жол жоқ. Жемқорлықпен күрес қоғам борышы»
қысқаметражды фильм (экраннан фильм көрсетіледі)
3. «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес – бүгінгі күн талабы» мәнжазба
қорғау (оқушылар мәнжазбаларын қорғайды)
4. Ситуациалық жағдай (әр топ таңдап алған жағдайға көрініс көрсетуі
тиіс)
1 тапсырма: Компьютер ойнауға ақша таба алмай отырған Ерлан мен Марат
біраз ақылдасады. Ерланның есіне асханада ақша майдалатқан Қайрат түседі.
Сол Қайратты қорқытып, ақшасын тартып алу керектігін Маратқа айтады.
Сол мезетте келе жатқан Қайратты Марат алдап шақырады. Ойында арам
ойы жоқ Қайратты Ерлан келіп бас салып, ақша тауып беруін талап етеді.
Алғашқыда ойын екен деп ойлаған ол ақшасының жоқ екендігін айтса да,
соңынан бұл істің қалжың емес екендігін ұғып, қалтасындағы бар ақшасын
Слайды презентации
Слайд 1
АЗА СТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫ СЫБАЙЛАС ЖЕМ ОРЛЫ А Қ Қ Ң Қ
ҚҚ
АРСЫ ІС- ИМЫЛ (СЫБАЙЛАС ЖЕМ ОРЛЫ А АРСЫ ЫЗМЕТ)
Қ Қ Қ ҚҚ Қ Қ
АГЕНТТІГІ
ЖАЛПЫРЕСПУБЛИКАЛЫ БІРЫ АЙ
Қ ҢҒ
«АДАЛДЫ СА АТЫ»
Қ Ғ
Слайд 2
«Сыбайлас жем орлы пен белсенді к рес жал асатын болады.қ қ
ү ғ
арама ында ы ызметкерлер сыбайлас жем орлы а атысты
Қ ғ ғ қ қ ққ қ
ы б зушылы жаса ан жа дайда бірінші басшыларды жеке
құқ қ ұ қ ғ ғ ң
т ртіптік жауапкершілігін к шейту м селесін пысы тау ажет.»
ә ү ә қ қ
(Н.Назарбаев, 2018 жыл ы 5 азанда ы жолдауынан)
ғ қ ғ
«Біз жем орлы ты т п-тамыры жойыл анша к ресеміз.
қ қ ң ү ғ ү
Мемлекет пен азаматтарды к шін біріктіреміз. Тек ана
ң ү қ
жазалау шаралары жеткіліксіз. Жем орлы ты кез-келген т ріне
қ қ ң ү
м лдем т збеушілік таныту ма ызды.»
ү ө ң
( . То аев, Сайлауалды ба дарламасынан)
Қ қ ғСЫБАЙЛАС ЖЕМ ОРЛЫ А АРСЫ ІС- ИМЫЛ – К Н
Қ ҚҚ Қ Қ Ү
Т РТІБІНДЕГІ БАСТЫ М СЕЛЕ
Ә Ә 1
Слайд 3
·АДАЛДЫҚ
·ПАРАСАТТЫЛЫ
Қ
· ДІЛДІК
Ә
·СЕНІМ 4 НЕГІЗГІ НДЫЛЫ :
ҚҰ Қ 2
асым ханны
Қ ң
«
ас а жолы»
Қ қ Есім ханны
ң
«Ескі жолы» Т уке ханны ә ң
«Жеті жар ысы»
ғ
Слайд 4
АЗА СТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫ Қ Қ Ң 2015-2025 ЖЫЛДАР А Ғ
АРНАЛ АН
СЫБАЙЛАС ЖЕМ ОРЛЫ А АРСЫ
Ғ Қ ҚҚ Қ
СТРАТЕГИЯСЫ
МА САТТАРЫ:
Қ
1 •
Жем орлы масштабын азайту
қ қ
2 •
Мемлекеттік органдарды ашы ты ы
ң қ ғ
3 •
Квазимемлекеттік ж не жеке секторларды
ә ң
ашы ты ы
қ ғ 3
Слайд 5
ылмыстар бойынша статистикаҚ
2100
2200
2300
2400
2500
2600
2700
2800
2900
2807
2452
2375
Ал 2019 жылды
ң
7 айында –
1738 4
2016 жыл 2017 жыл 2018 жыл0100200300400500
385
209
109
Ал 2019 жылды ң
7 айында –
56 Республика бойынша Облыс бойынша
Слайд 6
31 пайұ
аза станны рейтингте бол ан барлы уа ытында
ы е жо ары
Қ қ ң ғ қ қ ғ ң ғ
к рсеткіш.
ө ХАЛЫ АРАЛЫ ЙЫМНЫ БА АСЫ
Қ Қ Ұ Ң Ғ 5
Слайд 7
“ Адал рпа ” ерікті мектеп клубтарыұ қ
ірімізді зінде
Өң
ң ө 300 мы нан аса м шелерді ң ү
амтитын
қ 903 мектеп клубтары бар.НЕГІЗГІ МА САТЫ:
Қ
Жалпы адамгершілік ж не лтты ндылы тар аясында скеле
ә ұ қ құ қ ө ң
рпа ты бойына сыбайлас жем орлы а арсы м дениетті алыптастыру
ұ қ ң қ ққ қ ә қ
ж не о ан арсы т ру а дайын т л аларды т рбиелеу.
ә ғ қ ұ ғ ұ ғ ә 6
Слайд 8
“ Саналы рпа ” жобалы ке сесіұ қ қ ң
НЕГІЗГІ МА
САТЫ:
Қ
Білім беру ж йесінде сыбайлас жем орлы ты
ү қ қ
жою, білім беру ж йесі ар ылы сыбайлас
ү қ
жем орлы тан бас тарту ортасын алыптастыру.
қ қ қ
“ Саналы рпа
ұ қ ” жобалы ке сесі Облыста ы қ ң ғ
2 жо ары о у орындарында
ғ қ (Халы аралы аза — қ қ Қ қ
Т рік ж не Сырдария университеттері)
ү ә ж не ә
26 колледждерде ашыл ан.
ғ 7
Слайд 9
АДАЛДЫҚ
«Алдау оспай, адал е бегін сат ан, олы нерлі
қ ң
қ қ ө
аза ты улиесі — сол».
қ қ ң ә
«Е бек етсе ерінбей, тояды арны тіленбей»
ң ң қ ң
(А. нанбай лы)
Құ ұ
«Ма тан шін мал жима, жан шін жи, ибадат пен
қ ү ү Ғ
адалды ар шін жи».
қ ү
«Бізше адам мірін т зеуге, барлы адамдар тату т ру а
ө ү қ ұ ғ
негізгісі – адал е бек, а ж рек, арлы а ыл болуы керек.
ң қ ү қ
Д ниеде б л шеуі стем болмай, адам баласына тыныш мір
ү ұ ү ү ө
с руге м мкіндік жо »
ү ү қ
(Ш. дайберді лы)
Құ ұ 8
Слайд 10
ПАРАСАТТЫЛЫҚ
« ш-а н рсе адамны асиеті: ысты айрат,
н рлы а ыл,
Ү қ ә ң қ қ қ ұ қ
жылы ж рек»
ү
(А. нанбай лы)
Құ ұ
«Ба ытты м ні – парасаттылы та, ркімні з алдына игілікті
қ ң ә қ ә ң ө
ма сат оя білуінде, ол ма сатпен кездейсо ра ат шін емес,
қ қ қ қ қ ү
адамны з мінез- л ын, іс- рекетін ерікті т рде згертіп,
ң ө құ қ ә ү ө
ізгілікке ба ыттап отыруында»
ғ
( л – Фараби)
Ә
« мірде е бастысы – адамды парасаттылы , білім, жо ары
Ө ң қ қ ғ
к сіп ойлы ж не з Отанына адалды »
ә қ қ ә ө қ
( . То аев)
Қ қ 9
Слайд 11
ДІЛДІКӘ
« Кімде-кімні ділдігі жо болса, оны яты да
жо ».
ң ә қ ң ұ қ
« ай ы келсе, арсы т р, лай берме, ызы келсе, ызы па,
Қ ғ қ ұ құ қ қ қ қ
о а а ерме. Ж регі ді с гі де, т бін к зде, сонан тап ан —
ңғ ққ ү ң үң ү ө қ
шын асыл, тастай к рме»
ө
(А. нанбай лы)
Құ ұ
« діл с йлеп, адал ж р»
Ә ө ү
( .А. Ясауи )
Қ 10
Слайд 12
СЕНІМ
«Сенім. Б л бір лы к ш. Сенімге ие болу —
мірді м нді етеді».ұ ұ ү ө ә
(І. Есенберлин)
«Сен — ата-ана ны мітісі . Сен айталанбас т л асы , з
ң ң ү ң қ ұ ғ ң ө
мірі ні белсенді жасаушысысы , сонды тан зі е ана сен».
ө ң ң ң қ ө ң ғ
(Б. Момыш лы)
ұ
«Жалпы адамзатты жа сылы ына сену — адамгершілікті е
ң қ ғ ң ң
биік белгісі».
(М. Ж мабаев)
ұ 11
Слайд 13
АСИЕТТІ РАННЫ АЯТЫҚ ҚҰ Ң
й сенушілер! ділдікте мы ты т рып,
егер
Ә Ә қ ұ
здері ні , ке-шешелері ні ж не жа ындары ны
ө ң ң ә ң ң ә қ ң ң
зиянына болса да, Алла шін ай а болы дар; бай немесе
ү ғ қ ң
кедей болса да. йткені Алла, екеуіне де тым жа ын.
Ө қ
(Оларды халін біледі) Ендеше ділдік істеу н псіге
ң ә ә
ерме дер. Егер тілдері ді б рып, шынды ты
ң ң ұ қ
б рмаласа дар, ш ксіз Алла не істегендері ді толы
ұ ң ә ң қ
білуші. н-Ниса с ресіні , 135 – аяты
ә ү ң 12
ранны осы аяты
Құ ң ГАРВАРД Университетіні ң
За факультетіні кіре берісінде орналастырыл ан
ң ң ғ
Чтобы скачать презентацию — поделитесь ей с друзьями с помощью
социальных кнопок.
1
« СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС ҚИМЫЛ: ЖАҢА ШАРАЛАРЫ »
2
«Сыбайлас жемқорлық – «Сыбайлас жемқорлық – -бұл ғаламдық мәселе, одна әлемнің бірде-бір мемлекеті, бірде-бір саяси жүйе, бірде-бір саяси тәртіп қорғалған емс. Сондықтан, бұл індетке бірлесе қарсы тұруымыз керек. Н.Ә.Назарбаев.
3
4
СЫБАЙЛАС ЖЕМ Қ ОРЛЫ ҚҚ А Қ АРСЫ ЗА Ң ДАР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы жил Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы жил СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС ҚИМЫЛ ТУРАЛЫ СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС ҚИМЫЛ ТУРАЛЫ жил жил
5
ж.ж. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы СТРАТЕГИЯНЫҢ БАСЫМ БАҒЫТТАРЫ Стратегиясының мақсаты елімізде сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендету, бары на мою.
6
Сыбайлас жемқорлық туралы түсінік
7
СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС ҚИМЫЛ ТУРАЛЫ Заңды жүзеге асыруға бүкіл қоғам, бизнес құрылымдар, жеке секторлар, БҰҚ қатысады Тәжірибе: Гонконг, Сингапур, АҚШ, Корея, Ұлыбритания және Италия Негізі: БҰҰ Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес Конвенциясы( ж.) ҚР ж. ратифициялады ҚР Мемлекеттік қызмет істері министрлігі және оның жергілікті департаменттері – сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты жүзеге асыратын және осы бағыттағы жұмысты үйлестіретін өкілетті орган
8
7 бар. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мониторинг Қоғамның с.ж. қабылдауы мен бағалауы бойынша: талдау жинақтап-қорыту өңдеу ақпарат жинау бағалау
9
7 бар. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мониторинг- дереккөздері: Нормативті –құқықтық актер Әлеуметтік сауалнамалар мен БАҚ дәйектері ҮЕҰ мәліметі Заңды және жеке тұлғалардың өтініштерін қарау Ведомстволық статистика Мақсат: осы салата құқық қолдану практика сын бағалау
10
8 бар. Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін талдау (ішкі және сыртқы) Себептер мен жағдайларды анықтау, зерделеу Меморган, жұртшылық, кәсіпкерліктің – өзара байланысы Меморган, жұртшылық, кәсіпкерліктің – өзара байланысы Мемлекеттік қызмет көрсету Рұқсат беру Сыбайлас жемқорлық тудыратын мүмкіндіктерді мою
11
9 бар. Сыбайлас жемқорлық мәдениетті қалыптастыру Оқыту бағдарламалары — Білім беру — Ақпараттық -Ұйымдастыру шылық — Білім беру — Ақпараттық -Ұйымдастыру шылық Мақсатты топтар: мемқызмет шілер ҮЕҰ БАҚ бизнес жұртшылық Мақсатты топтар: мемқызмет шілер ҮЕҰ БАҚ бизнес жұртшылық интернет – кеңістіктегі жұмыстар азаматтық қоғам және БАҚ өзара байланыс ҚР БжҒМ, ҚР Президенті жанындағы мемлекетті басқару Академиясы
12
11 бар. Қаржилық бақылау шаралары Декларация: Кірістері мен мүлкі туралы Активтері мен міндеттері 2017 жилдан бастап кіріс пен қатар шығыс декларация сады тапсырылатын болады жилы республика азаматтары түгел тапсыруы күтілуде.
13
17 бар. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы ұлттық баяндама Осы мәселедегі мемқызметшілер мен азаматтық қоғамның жұмыс нәтижесі (қоғамдық бірлестіктер,ҮЕҰ, саяси партиялар) Осы мәселедегі мемқызметшілер мен азаматтық қоғамның жұмыс нәтижесі (қоғамдық бірлестіктер,ҮЕҰ, саяси партиялар) Министрліктің есебі ҚР Президенті бекітеді: 1. Дайындау 2. Президентке енгізу 3. Жариялау тәртібі с.ж. халықаралық және ұлттық деңгейде таралу жай-күйі мен үрдістерін талдау мен бағалау; ұсыныстар беру ғылыми – практикалық зерттеулер кейстерді зерделеу әлеуметтік мониторинг өткізу
14
ҚОРЫТЫНДЫ «Адамдарды еңбек етуге үйретіп, білім беру керек, алайда осының бәрі адам бойындағы шаман қасиеттерден арылуға көмектесе алмайды. «Адамдарды еңбек етуге үйретіп, білім беру керек, алайда осының бәрі адам бойындағы шаман қасиеттерден арылуға көмектесе алмайды. Адамды тәрбиелеу барысында «ар ғылымын» міндетті түрде енгізу қажет» Шәкәрім Құдайбердіұлы Адамды тәрбиелеу барысында «ар ғылымын» міндетті түрде енгізу қажет» Шәкәрім Құдайбердіұлы Халқына қызмет ету, Халқына қызмет ету, білімнен емс иманнан… білімнен емс иманнан… Әлихан Бөкейханов
15
«Шенеуніктер жақсы бокса, заңның шикілігіне қарамастан, елді дұрыс басқаруға болады. Ал, шенеуніктер шаман бокса, ешқандай да жақсы заң мемлекетті құтқара алмайды» (Отто фон Бисмарк)
16
Тәуелсіз еліміздің тұғыры биік болсын десек, алдымен, өзіміздің адами бейнемізді кәсіби іскерлігімізбен үйлестіре білейік!
17
Тыңдағандарыңыз үшін, рахмет!