Дуслык бэйрэме сценарий балалар бакчасында

Музыка  уйный.Балалар залда таралышып басалар.

Алып баручы          Безнең республикабызда төрле милләт халыклары

                                 яши:татарлар,руслар,чувашлар,марилар,

                                 башкортлар,әзербайҗаннар,үзбәкләр

                                 һәм башка халыклар.                                

          Татарстанда сан буенча татарлардан кала иң күп

          халык-руслар.

          Барлык милләт кешеләре дә үзара дус яшиләр:

          бер-берсенә кунакка йөриләр, бергәләп

          күңел ачалар,бәйрәм итәләр.

Диляра                                    Йөри безнең бакчага

                                                Бик күп төрле балалар,          

                                                Төрле-төрле телләрдә

                                                Сөйләшә белә алар.

 Рәзил                                     “Дустым сүзен дүрт телдә

                                                 Өйрәндем минзем дә.

                                                 Әйтә беләм өч телдә

                                               “Исәнмесез” сүзен дә.

 Булат                                       Төрле костюмнар киеп,

                                                 Йөрибез җырлап-биеп.

                                                 Атадык без бу бәйрәмне

                                                 Дуслык бәйрәме диеп.

  А.Б.                                         Барлык милләт балалары

                                                  Безгә дус булып калсын.

                                   Дуслык җыры күкләргә дә

                                   Өзелмәс юллар салсын.

        “Мин җырларга яратам” җырын җырлыйлар.

          Балалар       өйләре янына  барып утыралар.

Ишеккә шакыйлар.

  А.Б.                     Нинди тавыш ул,кем килә икән безгә?

Шәвәли                 Бии-бии керә,биеп ала. Исәнмесез,

                               мине таныдыгызмы?

А.Б.                        Кем соң син?

Шәвәли                 Минем исемем Шәвәли. Музыка

                               тавышын   ишеттем дә, сезгә килергә

                                 булдым. Бу сезнең нинди бәйрәм?

А.Б.                           Бездә бүген бәйрәм-дуслык бәйрәме.

Шәвәли                    Нинди бәйрәм соң ул?

А.Б.                           Әйдә безнең белән кал,мин сиңа

                                  хәзер барысын   да күрсәтәм. Әйдә

                                  бергә кунакка барабыз.

Шәвәли                     Ярар ,мин дә сезнең белән барам.  

                                   Без   кая барабыз?

А.Б.                            Шәвәли, менә бу-татар авылы.

                                   Бу авылда төрлемилләт кешеләре

                                   яши: татарлар, руслар, чувашлар.

                                   Без хәзер синең белән татар йортына

                                   кунакка керәбез.

Шәвәли                      Карагыз әле,күпме балалар безне

                                   каршы ала. Исәнмесез балалар.

А.Б.                            Шәвәли,син күрәсеңме балалар

                                   ничек киенгәннәр?

Шәвәли                      У-у-у,чыннан да бигрәк матур

                                    киенгәнсез,төрле

                                    костюмнар кигәнсез.

Татар кызы                Чәк-чәк белән каршы ала.

                                     Рәхим итегез!

                                  “Белегез шуны” җырын башкара.

                                    Без татар халкы җырлы-моңлы

                                    һәм кунакчыл халык.Сыйга мул

                                    һәм эштә данлы без.

                                    Игенүстерәбез,терлек асрыйбыз,

                                    Читек тегәбез, түбәтәй, калфак

                                     чигәбез,агачтан кисеп,төрле

                                     бизәкләр ясыйбыз.

Шәвәли                       Татар кызы, өстеңдәге күлмәгең

                                     бигрәк матур бизәлгән.

Татар кызы                 Ай, ак калфагым!

                                     Көмеш ай, ука-чук,

                                     Чын осталар чиккән-беркайда юк!

                                     Җепкә тезгән энҗе ак инәдә,

                                     Энҗе калфак-милли хәзинә лә!

                                      Балкып тора түбәтәйләр

                                     Энҗе бөртекләр белән.

                                     Алар монда килгән гүя,

                                     Чын әкият иленнән.

                                      Күргәнегез бармы сылу кызларның

                                      Кия торган камзулын?

                                      Бизәгәнгә,гүя, сыйдырган ул

                                      Бар тарихын илнең,бар моңын.

Шәвәли                         Йортыгыз да бик матур.

Татар кызы                   Бизәк элементларының күбесе

                                       табигатьтән алынган.Язның

                                       беренче чәчәкләреннән саналган

                                       һәм бизәкләрдә еш кулланыла

                                       торган лалә чәчәге үзгәреш,

                                       яңарышны аңлата.

                                       Бизәкләрдә һәр борма саен

                                       Яфрак — чәчәкләр һәм дулкын-

                                       дулкын үрелеп бирелгән үсемлек

                                       сабаклары урнаштырылган.

                                     Татар  халкы  күңелле итеп ял да

                                       итә белә. Без “Сабан туе”,”Каз

                                       өмәсе”,”Аулак өй”,”Нәүрүз”

                                       бәйрәмнәрен бик күңелле итеп

                                       үткәрәбез.

                                       Элек-электән оста куллы хатын-

                                       кызларыбыз мавыктыргыч кул

                                       эшләренә бөтен тырышлыкларын

                                       куеп, зәвык белән милли

                                       киемнәртеккәннәр,чиккәннәр.

                                       Итек,читек,энә,без

                                       Матур итеп тегәбез,

                                       Кирәкмиме,алмыйсызмы,

                                       Кулъяулыклар чигәбез.

Әйдәгез,кызлар,үзебезнең һөнәрләребезне күрсәтик әле.

“Кулъяулыклар чигәбез” биюе башкарыла.

Шәвәли                          Балалар,сез Татарстан

                                        республикасында яшисез.

                                        Ә аныңбашкаласы ничек атала?

                                         (Казан)

Татар кызы                    Әйдәле, кызым

                                       ”Казаным” җырын җырлап

  күрсәт әле.

А.Б.                                   Нәкъ Казан артында бардыр

                                           Бер авыл-“Кырлай”диләр.

                                           Ул авылның,һич онытмыйм,

                                           Һәр ягы урман иде.

                                           Билгеле,бу кап-кара урманда

                                           Һәр ерткыч та бар.

                                           Бик куе булганга,монда җен-

                                           пәриләр бар,диләр.

                                           Төрле албасты,убырлар,

                                           шүрәлеләр бар,диләр.

Шүрәле керә,бии.

“Шүрәле” уены.

А.Б.                   Рәхмәт сезгә бик матур биедегез дә,  

                         җырладыгыз да,уйнадыгыз да. Әйдәгез,

                          балалар, күрше йортка — рус балаларына

                          кунакка барабыз. Киттек.

                          Менә бу йортта рус халкы яши.

А.Б.                   Исәнмесез, здравствуйте,  мы к вам в

                          гости пришли.

Рус кызы          Ипи-тоз белән каршы ала.

Здравствуйте, гости дорогие, со времен

 Древней Руси русский народ хлебом-солью гостей

встречает,славитсясвоим гостеприимством. Посмотрите, как я нарядно одета: на мне сарафан и рубаха вышитые цветами, а на голове кокошник с украшениями. Славитсяземля русская своими мастерами: кружевами  Вологодскими, платками  Пассадскими, пушниной сибирской.

Шәвәли                          Как красиво украшен ваш дом!

Рус кызы                       Наш дом украшен городецкой  

                                        росписью, она зародилась  городе

                                       Городец, ее не спутаешь ни с чем.

                                       А какие праздники справляют:

                                       Масленица, Пасха, Рождество,  

                                       праздник Ивана Купала. Ни один

                                       праздник не обходится без песен

                                       и плясок. Наши девицы-красавицы

                                       станцуют вам танец «Валенки».

                                       На праздниках не только

                                       танцевали, но и играли. Сейчас я

                                       Вас приглашаю поиграть в игру

                                      «Плетень».

А.Б.                                Спасибо Вам загостеприимство.

                                        Рәхмәт сезгә безне каршы алган

                                        өчен.Әйдәгез,балалар,тагын бер

                                        йортка кунакка кереп чыгыйк.

Шәвәли                          Бу йортта кемнәр яши?

А.Б.                                 Бу йортта, балалар, чуваш халкы

                                        яши.

                                        Здравствуйте, исәнмесез!

                                        Мы к Вам в гости пришли.

Чуваш кызы                    Салям.Встречает гостей с    пирогом.

                                  Мы чувашский народ встречаем живем в красивом доме – пюрт. В доме печь — камах. Чуваши занимаются земледелием:  выращиваем рожь, овес, ячмень, хмель. Мы очень гостеприимный народ.  На столе глиняная и деревянная посуда.Угощаем Вас национальным блюдом — чиез.

Чувашские девушки  — искусные мастерицы. Платье шьют себе сами и украшают орнаментом. На голове национальный убор — сурпан, вокруг — серебряные иииииииььттмонеты защищают нас от злых духов.Чуваши чтят традиции и праздники: Саварни — Масленица, Манкун-Пасха, Уяв — Каравон, Акатуй — Сабантуй. Дети очень любят ходить в лес за грибами и ягодами.

“Чувашский”танец

А.Б.                            Күршеләребез дә сынатмады,бик

                                   матур биеделәр!

                                   Балалар утыралар.Самолет тавышы

                                   ишетелә.

Шәвәли                      Балалар,бу нинди тавыш?

                                    Самолет тотып балалар керә.

А.Б.                             Балалар,безгә кунакка

                                    әзербайҗаннар килгән.

А.Б.                             Исәнмесез,рәхим итегез

Әзербайҗан кызы      Без сезгә үзебезнең милли  

                                     ризыгыбызны-пахлава алып килдек.

А.Б.                             Сез безгә үзегезнең һөнәрләрегезне  

                                     күрсәтәсезме соң?

Әзербайҗан кызы      Әйе,без сезгә”Әзербайҗан биюен”

                                     биеп күрсәтәбез.

                                     Музыкауйный,балалар

                                     таралышып басалар.

Булат Г.                       Карап тормый ара еракка

                                     Дуслар килгән безгә кунакка.

                                     Дуслык бит ул –тормыш үзәге,

                                     Дуслык бит ул-бәйрәм бизәге.

                                     Бәйрәмсез бик күңелсез бит,

                                     Күңелсездер сезгә дә.

                                     Бәйрәмнәр кирәк сезгә дә,  

                                     Кирәк һәммәбезгә дә.

Эльвина                      Дус яшәргә кирәк җир йөзендә,

                                    Дуслар кирәк һәрбер кешегә.

                                    Дуслык булса яшәү дә күңелле,

                                    Уңай була һәрбер эшең дә.

                                  “Дуслык “ җыры башкарыла.

 .

А.Б.                              Үстергән дә безне чын дуслык,

                                      Көч биргән дә безгә дуслык.

                                      Дуслык булса яшәр гомергә,

                                      Бөтен җир шарында тынычлык!

Туган җирем – дуслык иле,һәрбер милләт аның гөле.

1 ведущий

Россия – родина святая

Люблю тебя я всей душой.

Россия ты-обитель рая

Горжусь великою страной.

2 ведущий

Чал тарихлы туган илем ,

Кырларыңда тургай моңнары

Батырларың бар дөньяга үрнәк

Туган җирем-Россия минем.

2 ведущий

Народ России мудрый , честный, дружелюбный

Веками доблесть доказал.

В суровость битвах- Победитель

Дух, волю, дружбу доказал.

3 ведущий:(Энҗе)

Торсак та без төрле җирләрдә,

Без яшибез дуслык илендә;

Сөйләшәбез төрле телләрдә,

Аңлашабыз дуслык телендә.

4 ведущий:

Россия! Словами тебя не измеришь,
Просторы твои не обходишь и в год.
С тобою, как с матерью, дружной семьею
Светло и счастливо живет мой народ! 

1 ведущий: Россия – безнең туган җиребез, ватаныбыз! Бу сүзләрне төрле милләт кешеләре зур горурлык белән әйтәләр. Алар – руслар ,татарлар, чувашлар, казахлар, украиннар, әзербайҗаннар, әрмәннәр һәм бик күп башка халыклар. Илебездә яшәүче халыклар төрле телләрдә сөйләшсәләр дә, аларны туган илебезгә булган мәхәббәт хисе берләштерә.

2 ведущий: Согласно статье 5 Конституции, Российская Федерация состоит из субъектов, среди которых 21 республика, 48 областей, 7 краёв, 1 автономная область, 9 автономных округов. Все Республики, входящие в состав России имеют равные права и могут устанавливать свои государственные языки.

3 ведущий: Россиядә матур, бай республикалар күп. Ләкин безнең Татарстаныбыздан да матуррак, гүзәлрәк җир юк.

4ведущий: В России красивых мест много, Но Татарстан — всех милей! Здесь много национальности живут дружно и в согласии . Татарстан являеться одной из самых толерантных республик.

1ведущий

Татарстан – минем республикам.

Россиянең матур җирендә

Батырларны күрсәң, гаҗәпләнмә,

Батырлар күп татар илендә.

2 ведущий:

Здесь родина была и есть издревле,
О предках память до сих пор жива.
Здесь чайки над моей парят Иделью,
Здесь мой народ, республика моя!
А мне привольно в милом Татарстане,—

3 ведущий:

Безнең республикабызда бөтен милләтләр дә дус-тату яшиләр, үзләренең ана телендә иркен сөйләшәләр.

4 ведущий :

От дружбы Родина сильней, 
И солнце светит веселей. 
Пусть краше будет вся страна. 
Татарстан — Родина моя!

1 ведущий:

Дус яшәргә кирәк җир йөзендә,

Дуслар кирәк һәрбер кешегә.

Дуслык булса, тормыш күңелле,

Көчле итә һәрбер кешене.

Җыр “Татарстан”

2ведущий: Сегодня большой праздник: « Празник дружбы всех народов”. И в этом зале собрались представители разных национальностей.Чтоб воспеть дружбу народов

3ведущий:Туган ил, туган җир, туган тел! Һәркем өчен дә якын , газиз . Туган ил һәм туган җирнең һәркем өчен иң кадерле булуын туган тел аша тоябыз. Бишек җырын тәүге тапкыр туган телебездә ишетәбез.”Теле барның –иле бар “дигән татар халкы.Шуңа күрә киләчәк буынның төп бурычы –туган җиребезне, телебезне, гореф –гадәтләребезне, мәдәниятебезне саклау.

4ведущий: У каждого народа есть свои особенности, традиции, культура и язык. Все это отличает каждый народ друг от друга. Именно это заставляет людей гордиться принадлежностью к тому или иному народу

1 ведущий. Если хочешь судьбу переспорить,

Если ищешь отрады цветник,

Если нуждаешься в твердой опоре —

Выучи русский язык!

Он твой наставник великий, могучий,

Он переводчик, он проводник.

Если штурмуешь познания кручи—

Выучи русский язык!

2ведущий :на сцене Вафина Камилла. Встречайте!

3 ведущий:

Татарстан җире — дуслык иле. Татарстан Республикасында рус һәм татар телләре дәүләт телләре булып тора.

“Заман миңа югары мен” дип,

Ике канат биреп үстерде.

Канатымның берсе – татар теле,

Икенчесе – бөек рус теле.

4 ведущий: Без – татарлар!

Шушы исем белән

Жирдә яшәү үзе зур бәхет,

Яшибез без туган җиребездә,

Бар халыклар белән берләшеп.

1ведущий :Татар халкы элек-электән җырга, моңга бай халык. Ул моң гасырлар аша безнең буынга да күчкән. Татар халкының сөекле кызы, ТНВ каналының алып баручысы, шигырьләр авторы, күп конкурсларның лауреаты, дипломанты Әхмәтҗанова Энҗе “ Үз илемдә ” җырын башкара. Каршы алыгыз!

2 ведущий

Татар телем минем, анам телем

Саклый аны батыр милләтем

Әби-бабам теле,

Ата –анам теле

Күңелем тулы аңа хөрмәтем.

Арттырмый да, киметми дә шуны бел-

Татар теле – энҗе, мәрҗән тулы тел.

Моңлы тел ул, нурлы тел ул – Туган тел-

Баш очында кояш булып тора гел

3 ведущий: Татар халык көйләре, биюләре күңелләргә дәрт өсти, яшәргә көч бирә, яңа эшләргә рухландыра.

4 ведущий. Сәхнәдә 11 нче сыйныф укучысы Даянова Диана (татар халык биюе белән ) каршы алабыз!

1ведущий В народных песнях высказывается народ; в них он является со всем своим богатством, во всей своей силе; они также изустно повторяются, они поются, и элемент музыкальный, соединяясь с поэтическим созданием, также высказывает дух народа.

2ведущий.

Без – бер илнең балалары,

Барыбыз да дуслар без.

Татарлар, удмурт, марилар,

Украиннар, руслар без.

3ведущий. Украин халкы — моңлы, күңелнең барлык кылларын чиертә торган җырлары белән танылган. Җәйге аяз кичләрдә гүзәл украин кызларының моңлы җырлары йөрәкләргә үтеп керә, яшәргә көч бирә.

1ведущий : И мы приглашаем на нашу сцену ансамбль « Самоцветы»

2 ведущий: Встречайте!

3 ведущий:

Милли киемнәр киеп,

Йөрибез җырлап-биеп.

Атадык без бу бәйрәмне

Дуслык күпере диеп,

Дуслык бәйрәме диеп.

4 ведущий:

Марийский край можно назвать гаванью тишины, царством грибов, ягод, птиц и зверей. Марийцы народ дружелюбный и очень гостеприимны. Из поколения в поколение марийцы передают традиции и обычаи. И сейчас в Марий Эл можно прикоснуться к тайнам древних языческих обрядов.

А сейчас всю красоту марийского языка постарается передать ученик 4Бкласса

Андреев Вячеслав

1 ведущий.

Кайсы якта яшәсәк тә,

Чикләр юктыр дуслыкка.

Дуслык булса янәшәдә,

Яшәү рәхәт тормышта.

2 ведущий :

— Эльвина, а ты знаешь, что в нашей школе есть представители чувашского народа ?

2 ведущий:

Конечно, они хорошо знают танцы, песни, традиции своего народа. И сегодня они у нас в гостях.

3 ведущий:

— Встречайте, на сцену мы приглашаем ученицу 8 Б класса Николаеву Фаину. Она исполняет стихотворение на чувашском языке. Любовь к родному языку ей прививает бабушка

4 ведущий:

Дружба народов не просто слова,

Дружба народов навеки жива.

Дружба народов счастливые дети,

Колос на ниве и сила в расцвете.

3ведущий:

Карап тормый ара еракка,

Дуслар килә безгә кунакка.

Дуслык – безнең тормыш үзәге,

Дуслык – безнең тормыш бизәге.

4ведущий:

Признание и уважение всех языков является ключом к сохранению мира. Каждый язык самобытен. Он имеет собственные выражения, которые отражают менталитет и обычаи народа. Подобно нашему имени мы обретаем родной язык от нашей матери в детстве. Он формирует наше сознание, пропитывает заложенной в нем культурой.

1 ведущий :7нче Б сыйныфы укучысы Зөхрә үзенең туган телендә,әзербәйҗан телендә “Туган илем” дигән шигырь башкара.

1 ведущий: Сәхнәдә әрмән кызлары “Минем Әрмәнстаным”җырын башкара.

2ведущий :Каршы алыгыз!

3 ведущий :

Дус күршеләр булып яшик гөрләп,

Охшаш безнең телләр, гадәтләр.

Тынычлык һәм дуслык чәчәк атсын,

Уртак булсын матур теләкләр

4 ведущий :

Язык таджиков — с чем он схож? 
На музыку дождя похож, 
На песни ветра в ледниках, 
На водопадный шум в горах, 
На эхо в скальной тишине, 
На клёкот птицы в вышине, 
На звон верблюжьих бубенцов, 
На крики детских голосов.

1 ведущий: Каршы алыгыз!Сезнең алдыгызда 8 нче Б сыйныфы укучысы Назимова Мәдинә.

2 ведущий.

Дус яшәргә кирәк җир йөзендә,

Дуслар кирәк һәрбер кешегә,

Шуңа күрә кирәк дөнья буйлап

Дуслык орлыкларын чәчәргә.

3 ведущий:

В России дружба всех народов,
Всех тех в России, на земле,
Где человек живет с любовью
И свет горит в его душе.

4 ведущий.

Через язык передаются особенности образа жизни, поэтому многие народы, даже малые стараются всеми средствами и силами сберечь свой язык, свою гордость, отдавая дань предкам и своей уникальности.

Узбекский народ отличается своим трудолюбием,

4 ведущий.

Бердәмлекнең көче океан,

Океаннан да хәттә көчлерәк.

Без күтәргән дуслык байрагы

Гасырларга барыр җилфердәп.

1 ведущий:

Пусть ходят голуби по крышам, 
Пусть тают в небе журавли… 
Пусть будет мир! 
Он так нам нужен! 
Мир нужен людям всей земли!
Пусть будут реки, города и села, 
Пусть лес растет, возводятся мосты… 
Пусть дети всей планеты ходят в школы, 
Пускай цветут во всех дворах цветы!

“Россия “җыры

Государственное бюджетное образовательное

учреждение «Ново — Кинерская школа-интернат

для детей с ограниченными возможностями здоровья»

Григорьева Г.Н.

2019-2020 учебный год

“ДУСЛЫК БӘЙРӘМЕ”.

Максат:

1. Кешеләр арасындагы үзара мөнәсәбәтләрдә дуслыкның иң мөһим сыйфатларның берсе булуына ышаныч тәрбияләү;

2. Бер-береңә ярдәм кулы сузу, дус һәм тату яшәргә, дуслыкның кадерен белергә өйрәтү;

3. Татар мәкальләре, җырлар, шигырьләр аша үз халкыңа мәхәббәт тәрбияләү;

4. Коллективта бердәмлек сыйфатлары тәрбияләү.

Тәрбияче:Тел ачкычы, иман биргән

Сөекле туган телем!

Үзебезчә сезгә саләм,

Әссәләмәгаләйкүм!

Исәнмесез, Хәерле көн, хөрмәтле кунаклар һәм кадерле балалар!

Тәрбияче: Исәнмесез диеп башлыйм әле,

Танышу бит шулай башлана

Сезнең белән очрашканга, дуслар,

Күңелебез шундый шатлана!

Тәрбияче: Хөрмәтле кунаклар, рөхсәт итегез “Дуслык бәйрәме” дип исемләнгән әдәби музыкаль кичәбезне башлап җибәрергә.

Тәрбияче: Балалар, әле менә кайчан гына сез безнең мәктәпбебезгә, 1 нче сыйныфка укырга килгән идегез. Вакыт дигәннәре сизелмичә дә үтеп бара. Менә ничә ел дәвамында, сез шушы мәктәптә, шушы классташларыгыз, дусларыгыз белән бергәләп белем аласыз, аралашасыз. Уку, белем алу җиңел түгел, тикмәгә генә татар халкында «Уку- энә белән кое казу» димәгәннәр. Уку кайберләрегезгә җиңелерәк бирелә, ә кайберләрегезгә тырышырга кирәк. Дөнья булгач, төрле хәлләр булырга мөмкин, укудан тыш төрле проблемалар, кыенлыклар очрарга мөмкин. Бу очракта, сезгә ярдәмгә әлбәттә, әти-әниләрегез, әби-бабаларыгыз, абый-апаларыгыз, тәрбиячеләрегез, укытучыларыгыз, дусларыбыз килә. Кыенлыкларны, укудагы авырлыкларны бары тик бер-берең белән дус — тату, бердәм булганда гына, бер — береңә ярдәм иткәндә генә, тәртипле, әдәпле булганда гына җиңеп чыгарга мөмкин. Тикмәгә генә татар халкында “Ялгыз ял күрмәс, күмәк ару белмәс”, “Аерылганны аю ашар, бүленгәнне бүре ашар” кебек мәкальләр яшәп килми.

Бездә бүген дуслык бәйрәме! Әйдәгез, бергәләп күңел ачып, ял итеп алыйк әле. Безнең бәйрәмебез уеннар, мәкальләрне тулыландыру, шигырьләр, җырлар һәм биюләр белән үрелеп барыр.

Балалар “Бу рәсемдә нинди сүз яшерелгән”. Игътибар белән рәсемгә карагыз әле, анда сурәтләнгән предметлар атамасының беренче хәрефләрен алып, килеп чыккан сүзне укырга кирәк. (Дуслык)

Әфәрин балалар.

Ранис Төрле – төрле телдә сөйләшсәк тә

Төрле – төрле милләт булсак та

Тик бер генә туган илебез,

Тик бер генә туган җиребез.

Гөлчәчәк Төрле – төрле җирдә яшәсәк тә,

Төрле – төрле исем йөртсәк тә,

Тик бер генә туган илебез,

Тик бер генә туган җиребез.

Ришат Дус яшибез, ярдәмләшеп,

Беркемне рәнҗетмибез,

Ачу килгән чакта да без

Авыр сүзләр әйтмибез.

Рәсим: Торсак та без төрле җирләрдә,

Без яшибез татар илендә.

Сөйләшәбез төрле телләрдә

Аңлашабыз дуслык телендә.

Тәрбияче: Әйдәгез, балалар бергәләшеп “Дуслык” җырын җырлап алыйк әле.

“Дуслык” җыры.

Владимир Наш Татарстан

Дружбою славится,

Нам жить в Татарстане

Очень нравиться!

Эльвина Карап тормый ара еракка

Дуслар килә безгә кунакка

Дуслык безнең тормыш үзәге

Дуслык безнең бәйрәм бизәге

Тәрбияче: Балалар без хәзер сезнең белән мәкальләрне тулыландырып алырбыз. Мин мәкальләрне әйтә башлыйм, ә сез дәвам итәргә тиеш буласыз. Игътибар экранга. Җавапны кул күтәреп әйтәсез. Башладык.

• Дустың булмаса – эзлә, — (тапсаң – югалтма) Рәсим

• Иптәшең үзеңнән — ( яхшырак булсын) Ришат

• Дуслыкта, бердәмлектә – (көч). Гөлшат

•  Ялгыз агачны — (җил сындыра). Зөлфия

• Дус — (акчадан кыйммәтрәк) Гөлчәчәк

• Дусларын онытканның – (үзен дә онытырлар) Инсаф

• Балык сусыз торалмый – (кеше дуссыз торалмый) Ранис

• Что одному не под силу, — (то легко коллективу) Дилүс

•  Помогай другу везде, — (не оставляй его в беде). Сергей

•  Человек без друзей, — (что дерево без корней). Алла

• Один за всех — (и все за одного). Владимир

• Кош канаты белән, — ( кеше дуслары белән көчле) Эльвина

Тәрбияче: Ә хәзер безнең егет һәм кызларыбыз рус халкының “Кадриль” биюен биерләр. Башкаралар Валишин Ришат, Волкова Алла, Тимофеев Владимир, Шарифуллина Гөлшат. Әфәрин балалар.

Дилүс: Дружбы яркие моменты
В сердце я всегда храню.
Друг, ты важен в жизни этой,

Очень я тебя ценю!

Ришат Без яшибез бер үк җирдә,

Без күршеләр,

Без, әйдәгез, дуслар булыйк

Без – кешеләр.

Инсаф Үскәчтен дә дошман булмыйк

Беребез дә

“Дуслык” сүзе булсын безнең

Телебездә.

Тәрбияче: Интервью “Үзеңнең дустың турында сөйлә”

Балалар, күз алдына китерегез әле, безнең бәйрәмгә

репортер килгән һәм газета өчен интервью алырга тели ди. Хәзер сез үзегезнең дустыгыз турында сөйләргә тиеш буласыз.

Мәсәлән шундый сораулар:

— Дустыгызның исеме ничек?

— Сезне нәрсә бәйләп тора?

— Аңарда сине нәрсә җәлеп итә?

Ришат — Мин Хайруллин Инсаф белән дус. Без төрле рәсемнәр ясарга яратабыз, аның белән бик кызык.

Зөлфия — Мин Галимуллина Адилә белән дус. Без бергә матур җырлар тыңлыйбыз.

Рәсим — Мин Иванов Ранис һәм Алексеев Сергей белән дус. Без бергә футбол уйныйбыз.

Гөлчәчәк — Мин Шарипова Эльвина белән дус. Без җырларга, биергә бик яратабыз.

Ранис — Мин Алексеев Сергей һәм Шайхуллин Рәсим белән дус. Без бергә хоккей уйныйбыз.

Владимир — Я дружу с Ивановым Ранисом. Мы с ним играем футбол.

Дилүс – Я дружу с Билаловым Зульфатом. Мы с ним любим рисовать разные рисунки.

Гөлшат – Я дружу с Маликовой Ариной. Мы с ней вместе вяжем, и смотрим мульфильмы.

Эльвина – Мин Альмухаметова Гөлчәчәк. Без аның белән матур җырлар җырлыйбыз.

Сергей – Мин Шайхуллин Рәсим һәм Иванов Ранис белән дус. Без бергә баскетбол уйныйбыз.

Алла – Я дружу с Петровой Ксюшей. Мы с ней играем разные игры.

Инсаф – Мин Валишин Ришат белән дус, без бергә бәйләү кружогына йөрибез.

Тәрбияче: Давайте отложим дела на “потом”,

О дружбе расскажем, о дружбе споём.

Пусть искорка дружбы, что вместе зажжём,

Подарит нам радость, согреет теплом.

Балалар, әйдәгез, әле генә сөйләп үткән дусларыбыз өчен тагын бер матур җырыбызны җырлап бирик әле. “Возьмёмся, за руки друзья».

Зөлфия Дус яшәргә кирәк җир йөзендә,

Дуслар кирәк һәрбер кешегә.

Дуслык булса, тормыш күңелле,

Көчле итә һәрбер кешене.

Сергей: Ваш келшен илена.

Эн мотор пагытеш Олма сад пеледеш,

Чевергалын кечеш, Ал олмаже шочеш.

Олма сад гай элжат, Саскала кушкына.

Татаржат, рушыжат, марийжат Ваш келшен илена.

Тәрбияче: Сезнең каршыгызда марий халыклары биюе. Башкаралар: Сибагатуллина Зөлфия, Шайхуллин Рәсим, Алексеев Сергей, Шарипова Эльвина. Әфәрин балалар.

Тәрбияче: Ә хәзер “Проблемалы ситуацияләрне бәяләп үтәрбез”. Мәкальне туры китер.

Тәрбияче: Дуслык – ул бөек сәләт кенә түгел, ә бөек хезмәттә ул. Дусны табарга була, әмма югалтуы бик җиңел. Күп кенә мәкальләрдә дуслык һәм аны саклап калу турында әйтелә. Тактага дүрт мәкаль язылган. Мин хәзер ситуацияләр сүрәтлим, ә сез бу ситуациядә ни эшләргә кирәклеге турында әйтә торган мәкальне табарга тиеш буласыз.

№1 ситуация.

Сез спортзалдан тренировкадан кайттыгыз, һәм арудан аяктан егылырлык хәлдә. Әмма шул вакыт сезгә дустыгыз шалтырата һәм ярдәм сорый. Аңа авыр мониторны мастерскойга илтешергә кирәк. (Ярдәм итәм һәм әйтәм “Дуслык ашаганда беленми, эшләгәндә беленә”)

№2 ситуация.

Сез болында футбол уйнадыгыз. Синең дустың кулын сындырды. (Аны өенә озатып куям, врач чакырам һәм әйтәм “Дус кайгыда сынала” дим.

№3 ситуация.

Дустың синең белән ачуланыша, әмма соңыннан сезнең дуслыкны кире кайтарырга уйлап, кыйммәтле бүләк тәкъдим итә. (Бүләкне кабул итмим һәм әйтәм “Дуслыкны акчага сатып алып булмый”)

№4 ситуация.

Ике бала мәктәптән сөйләшеп кайталар, икесенә дә кошларга җимлек ясарга кушканнар. Берсе әйтә, нәрсәсе бар аның, мин аны алып киләм дип масая. Икенче көнне алып киләм дигән баланың кулында җимлек булмый. Ә икенчесендә була. Мин аңа “Йөз сум акчаң булганчы, йөз дустың булсын” дип әйтәм.

Әфәрин балалар.

Алла: Друг, ты даришь яркий свет, 
Ты – звезда как будто! 
И всегда даёшь совет.

В трудную минуту!

Гөлшат: Татарча да биебез,

Русча да биебез,

Илебездә, җиребездә

Дус һәм тату яшибез!

Тәрбияче: Сезнең каршыгызда татар яшьләре биюе. Башкаралар: Иванов Ранис, Альмухаметова Гөлчәчәк, Хайруллин Инсаф, Сибгатуллина Зөлфия, Валишин Ришат, Шарифуллина Гульшат, Тимофеев Владимир, Волкова Алла.

Тәрбияче: Балалар, әйдәгез мин сезгә сорау бирәм, сез ул сорауга матур сүзләр тезеп китәргә тиеш буласыз. Аңладыгызма?

Тәрбияче:

Балалар, сез кемнәр?

Укучылар.

Сез ниндиләр?

Дуслар

Уңганнар.

Сөйкемлеләр.

Ләззәтлеләр

Ышанычлылар.

Көчлеләр

Хәзер безнең арада, үзара нәрсә булырга тиеш балалар? (Дуслык)

Әфәрин балалар.

Балалар безнең дуслыгыбыз тагында ныгыды микән, әйдәгез тикшереп карыйк әле. Минем кулымда кулчатыр, рус телендә ул зонтик, мин 1, 2, 3 диюгә сез тиз арада шушы кулчатыр, зонтик эченә тавышланмыйча, этешми-төртешмичә кереп бетәргә тиеш буласыз. Аңладыгызма. Башладык.

Әфәрин балалар. Безнең дуслыгыбызның ныгыганы күренеп тора.

Тәрбияче

Тырыш балалары белән Дус яши безнең төркем. Күлне күчереп куярбыз Гел булсак без бербөтен

Тәрбияче: Балалар әйдәгез искә төшерик әле. Без бүгенге ачык чарада нәрсәләр белдек, нәрсәләргә өйрәндек?

• Без бүген дуслык турында сөйләштек,

• биедек,

• шигырьләр сөйләдек,

• җырладык,

• мәкальләр өйрәндек,

• төрле ситуацияләргә мәкальләр таптык,

• сорауларга җавап бирдек, уеннар уйнадык.

Тәрбияче: Бик зур рәхмәт сезгә балалар.

Тәрбияче: Ә хәзер, әйдәгез татар халкының милли ризыгы чәк-чәкне дусларыбызга, кунакларыбызга бүләк итик әле.

Зөлфия Татар кызы: Безнең татар апалары

Пешерә баллы чәк-чәк

Авызга кабуга эри

Телең йотмыйсың чак-чак.

Тәрбияче: Ә хәзер балалар, дусларыбызны тагын да ныгытыйк “Дуслык күпере” җырын җырлап алыйк.

Дус яшәргә кирәк җир йөзендә,

Дуслар кирәк һәрбер кешегә

Дуслык булса, яшәү күңелле

Уңай була һәрбер эшен дә.

Шуңа күрә дөнья буйлап кирәк

Дуслык орлыкларын чәчәргә.

Тәрбияче: Кадерле дуслар! Шуның белән бәйрәмебез тәмам. Һәркайсыбызның өендә – муллык, тәнендә – саулык, фикирендә – зирәклек, илебездә иминлек һәм тынычлык булсын! Игътибарыгыз өчен бик зур рәхмәт!

“Дуслык иле”

(“Әби белән бабушка” клубының чираттагы утырышы)

Салмак кына көй уйный. Залга милли орнаментлар белән бизәлгән зонт

күтәреп, татар кызы чыга (тәрбияче). Татар, рус, башкорт, мари, чуваш,

керәшен милли киемнәре кигән балалар керәләр.

Татар кызы (тәрбияче):

Без – бер илнең балалары,

Барыбыз да дуслар без.

Татарлар, чуваш, марилар,

Башкорт, керәшен, руслар без.

Алып баручы: — Хәерле көн, хөрмәтле кунакларыбыз!

Биибез дә, җырлыйбыз да,

Милли киемнәр киеп.

Атадык без бу бәйрәмне

“Дуслык кичәсе” диеп.

—

Бүген бездә бәйрәм. Бакчабызга әбиләрне кунакка чакырдык. Әйдәгез

әле, аларны каршы алыйк.

Музыка уйный, татар, рус, башкорт, мари, чуваш,

керәшен милли киемнәре кигән әбиләр керә.

Әбиләр: — Исәнмесез, кунаклар! Исәнмесез, балалар!

Балалар: — Исәнмесез!

Алып баручы: Әйдәгез әле, бергәләп бәйрәм итик!

Бергә: — Әйдәгез!

Татарлар (малай,кыз):

—

Исәнмесез!

Без — татарлар! Шушы исем белән

Җирдә яшәү үзе зур бәхет,

Яшибез без туган җиребездә,

Бар халыклар белән берләшеп.

Татар әбиен биергә чакыралар, татарча бию.

Урыслар(малай,кыз):

—

Здравствуйте!

Родной язык мой – русский

Ему я буду предана всегда.

Горжусь я тем, что он Великий,

Его я не забуду никогда.

Урыс әбиен биергә чакыралар, урыс биюе.

Урыс әби:

— Спасибо, ребята, что пригласили на праздник. Я вам тоже подарок принесла.

Русские народные частушки:

Как надену я рубаху

И понёву синюю,

Вы такую бабушку

Не сыщете красивую.

Сарафанов нонь не носим

Нам от них убыточек,

Нужно восемь метров ситца

Три катушки ниточек.

Башкортлар (малай,кыз):

—

Һаумыһыгыз, дустар!

Һаумыһыгыз! Һаумы, һаумы!

Һаулашам – сәлам бирәм.

“Һаумы” дигән әйбәт сүзне

Бар дөньяга җибәрәм.

Башкорт әбиен биергә чакыралар,

башкорт биюе.

Керәшеннәр(малай,кыз):

—

Арумысез, карендәшләр!

Аралар ерак димәсен,

Килсен безгә якын дус.

Зәебезнең суы татлы,

Халкыбызның йөзе якты,

Йөзе якты, күңеле хуш.

Керәшен әбиен биергә чакыралар, керәшен биюе.

Әби керәшен халык җырын бүләк итә:

Эзәй буйларына без лә төшәрбез,

Колачларны җәеп йөзәрбез.

Кычкырыр ла күке, сайрар былбыллар,

Шул чагында ничек түзәрбез?

Марилар(малай,кыз):

-Сайл де!

Одна ты, родина, такая!

Прекрасней не сыскать тебя!

Люблю душой и воспеваю

Тебя, марийская земля!

Мари әбиен биергә чакыралар, мари биюе.

Мари әби: — Сай улыда! (Здравствуйте!)

Марилар: — Сайл де! (Здравствуйте!)

Мари әби: — Поро кече! Пашада кузе кая? (Добрый

день! Как дела?)

Марилар: — Сай! (Хорошо)

Мари әби: — Тау! (Спасибо)

Чуашлар(малай,кыз):

—

Салам!

Таван чержив, таван чержив,

Асран кайми юратна чержив.

Таван чержив, таван чержив

Мухтав сана чурална чержив.

Чуаш әбиен биергә чакыралар, чуваш биюе.

Әби чуаш телендә җырлый.

Алып баручы:

—

Бүген бездә аккалфаклылар кунакта. Әйдәгез, бәйрәмебезгә

калфаклы кызларыбызны да чакырыйк. Рәхим итегез, кызлар.

Музыка уйный, татар кызлары керә.

Татар кызлары: Исәнмесез, аккалфаклылар!

Татар әбие:

—

Үзебезнең татар кызлары да килгән икән. Бик матур киенгәнсез,

балалар. Без яшь чакта “Башмакчы” уенын бик яратып уйный идек.

Әйдәгез әле, сезнең белән дә уйнап алыйк.

Балалар: Әйдәгез!

“Башмакчы” уены.

Балалар түгәрәк ясап басалар. Әби уенны алып баручы – “башмакчы” була.

Ул кулына бер башмак тотып, уртага баса. Җырлый:

Әби:

Төрле һөнәр беләбез,

Матур итеп тегәбез;

Асыл төсле җепләр белән

Башмак башын чигәбез.

Балалар аңа каршы,

түгәрәк буйлап йөреп,

җыр җырлыйлар:

Әй башмакчы, башмакчы,

Үзең оста такмакчы.

Син җырлама такмагың,

Бир кияргә башмагың.

Балалар җырлап бетергәч, әби башмакны ике бала арасына куя һәм аларның

иңнәренә кагыла. Ике бала ике якка түгәрәк буйлап йөгереп китәләр. Кем

беренче килеп җитә, шул башмакны кия. Ул “башмакчы” була. Башмаксыз

калган бала тизәйткеч әйтә:

Бака кебек бак та бак,

Бак та бак килә үрдәк.

Менә шулай була ул

Бакадан алсаң үрнәк.

Уен тагын бер кабатлана.

Әби: … кызым калды. Нинди җәза бирәбез?

Балалар: Җырласын, җырласын.

Җыр: “Энҗе-мәрҗән калфагым”, җыр барышында татар кызлары бииләр.

Алып баручы:

Аклык-сафлык белән һәрчак

Дан тота ул һәр илдә.

Безнең татар кызларына

Тиңнәр юктыр бу җирдә.

—

Бүгенге кичәбез ахырына якынлашты. Әйдәгез, бергәләп, Зәй турында

җыр җырлыйк.

Җыр: “Дуслык иле”:

Зәем – дуслык каласында

Кояш якты, җил җылы

Шуңа күрә, һич өзелми

Туганлык, дуслык юлы.

Кушымта:

Килсеннәр, әйдә килсеннәр,

Безнең барын белсеннәр,

Зәебезнең гүзәллеген

Барысы да күрсеннәр.

Якын итеп килә безгә

Кунак булып күп дуслар.

Татарларның түр башында

Чувашлар һәм урыслар.

Кушымта:

Килсеннәр, әйдә килсеннәр,

Безнең барын белсеннәр,

Зәебезнең гүзәллеген

Барысы да күрсеннәр.

Музыка астында, балалар, кулга-кул тотынышып, чыгып китәләр.

Дуслык бәйрәме

Зурлар төркемендә күңел ачу кичәсе

Максат: 1. Балаларда әхлакый һәм патриотик хис тәрбияләү,
Ватанга, үз халкына һәм туган илебезгә мәхәббәт хисе уяту.

Җиһазлар: Башкортстан Республикасы, Татарстан Республикасы, Мари
Республикасы һәм Россиянең герблары һәм флаглары.

Милли костюмнар, ризыклар. Милли халыкларның чигүле сөлгеләре.

Магнитофон, кассеталар, экран.

Алып баручы: Хәерле көн балалар, килгән кунаклар. Әйдәгез
бер-беребезгә чын күңелдән хәерле көн телик, елмаешып алыйк.

Балалар: Хәерле көн сайрар кошларга,

Хәерле көн зифа талларга,

Хәерле көн зәңгәр суларга,

Хәерле көн дусларыма,

Хәерле көн туган җиремә.

1 нче бала: Яшәр өчен бетмәс көч алырга

Олысына һәм дә кечегә -Мәхәббәтле, ямьле, мәрхәмәтле Туган җире
кирәк кешегә.

2 нче бала: Көмеш суларың, зәңгәр урманың

Якын күңелгә, Татарстаным!

Син — туган ягым,

Син минем таңым, Татарстаным!

3 нче бала: Без — татарлар! Шушы исем белән

Җирдә яшәү үзе зур бәхет.

Яшибез без бу җирдә,

Бар халыклар белән бергәләшеп.

4 нче бала: Туган җирем — Идел буе

һәр телнең бар туган иле.

Туган җирем кебек назлы

Җырдай моңлы татар теле.

Җыр «Туган телем» (Энҗе Мөэминова сүзләре Мөхтәр Минһаҗев көе)

Алып баручы: Безнең республикабызда төрле милләт халыклары яши,
Әйдәгез аларны санап китик. ( чувашлар, татарлар, руслар,
башкортлар, марилар һ.б…..)

Дөрес балалар, бездә барлык милләт кешеләре дә үзара дус яшиләр:
бер-берләренә кунакка йөриләр, бергәләп күңел ачалар, бәйрәм
итәләр.

-Балалар, сезнең дә төрле милләт халыкларының ничек яшәвен
күрәсегез киләме?

Рус халык көе яңгырый. Экранга куела Россиянең гербы һәм флагы.
Рус киеменнән 3 кыз бала керәләр. Исәнләшәләр. Здравствуйте.

1 нче кыз: Наш Татарстан

Дружбой славится

Нам жить в Татарстане

Очень нравится.

2 нче кыз: Нынче день у нас хороший

Веселятся все кругом.

Пляшут, хлопают в ладоши

Ну и мы не отстаем.

Рус халык биюе башкарыла «Матрёшки».

3 нче кыз: А сейчас давайте поиграем в «Горелки». Кызлар
саубуллашалар. — До свидания. Ждите нас в гости. Мари халык көе
яңгырый. Экранга рәсем куела: Мари Эл гербы һәм флагы. Мари халык
киеменнән 2 малай, 1 кыз керәләр. Исәнләшәләр. Кыз кулында чигүле
тастымал.

Кыз: Без марилар. Без дә татарлар һәм руслар кебек хезмәт
яратучы җырлы-моңлы халык. Иген үстерәбез, терлек асрыйбыз.

Малай кулында юкәдән үрелгән ваза.

1нче малай: Безнең егетләр агачны кисеп бизәкләргә яраталар.
Чыбыктан, юкәдән үреп сандыклар ясыйлар.

2нче малай: Кызлар чигү чигәргә яраталар. Бәйрәм итәргә күңел
ачарга яратабыз.

Тупырдатып, матур итеп

Без марича биибез

Марича да, русча да

Татарча да сөйлибез.

«Мари халык биюе» башкарыла. Саубуллашып китәләр.

Башкорт халык көе яңгырый.

Башкортстан Республикасы гербы һәм флагы экранга куела. Башкорт
халык киеменнән 1 малай, 2 кыз керәләр.

Малай : (кулында курай.)

Без — башкортлар. Без уңган, тырыш халык. Без элек-электән
аучылык белән шөгыльләнәбез. Ат үрчетәбез, көтү көтәбез.

1 нче кыз : (кулында кымыз.)

— Ат сөтеннән сәламәтлек өчен файдалы булган бик тәмле эчемлек —
кымыз ясыйбыз.

2 нче кыз кулында чигүле тастымал.

— Башкорт хатын-кызлары келәм сугалар, сөлге башлары чигәләр. Ә
яраткан уен коралы-курай. Ул камыштан ясала. Малай: Ут күршеләр
булып, яшик гөрләп. Охшаш безнең телләр, гадәтләр. Тынычлык һәм
дуслык чәчәк атсын. Уртак безнең җирдә теләкләр.

«Башкорт халык биюе» башкарыла.

«Карабай» уены уйнала. Башкорт балалары саубуллашып китәләр.

Алып баручы: Балалар, без төрле милләт халыкларның ничек дус
яшәвен күрдек. Без аларда видеотасма аша кунак булып кайттык һәм
аларны да

кунакка чакырдык. Алар килгәнче, әйдәгез дуслык турында
мәкальләрне искә төшереп «Мәкаль әйтеш»уенын уйнап алыйк.

1. Кош канаты белән,… ( кеше дуслык белән көчле).

2. Дустың булмаса-эзлә, …(тапсаң-югалтма).

3. Ялгыз агачны …( җил сындыра).

4. Күмәк күтәрсә …( күлне күчерер).

Алып баручы: Балалар, кунаклар килеп җиттеләр. Керегез. Рәхим
итегез.

Татар көе яңгырый. Балалар милли киемнәрдә керәләр, кулларында
күчтәнәчләр: рус балаларында — каравай

мари балаларында — милыне

башкорт балаларында — бавырсак.

Татар малае: Исәнмесез диеп башлыйм әле

Танышу бит шулай башлана

Сезнең белән очрашканга дуслар

Минем күңелем шундый шатлана.

Кунаклар күчтәнәчләрне өстәлгә куялар һәм утыралар. Татар
киемендә балалар » Безнең авыл» М. Әгъләмовның шигырен сөйлиләр,
(журнал «Салават күпере» 2004 ел № 11).

Җыр «Мөслимем» башкарыла. Шәмсия Җиһангирова сүзләре, Азат
Хөсәенов көе.

Кыз: (рус киеме кигән)

Пришли мы все сюда на праздник

Ребята из республики разных.

А Родина у нас одна

Большая добрая страна.

Кыз: ( мари киеме кигән)

Кайсы якта яшәсәк тә

Чикләр юктыр дуслыкка

Дуслык булса янәшәдә

Дошманлык чыгар юкка.

Малай : (башкорт киеме кигән)

Дус яшәргә кирәк җир йөзендә,

Дуслар кирәк һәрбер кешегә.

Дуслык булса яшәү дә күңелле

Уңай була һәрбер эшең дә.

Татар малае:

Аралар ерак димәгез

Килегез безгә, якын дуслар.

Киң Иделнең суы татлы

Халкыбызның йөзе якты

Йөзе якты, күңеле хуш.

Татар кызы:

Без бер илнең балалары

Барыбыз да дуслар без

Татарлар, чуваш, марилар

Башкорт һәм руслар без.

Татар малае:

Барлык милләт балалары

Бергә дус булып калсын

Дуслык җыры күкләргә дә

Өзелмәс юллар салсын.

Бәйрәм «Дуслык турында җыр» белән тәмамлана.

Имамова Розалия Миргазиян кызы

Мөслим авылы «Ләйсән» балалар бакчасының

1квалификацияле тәрбиячесе.

МБДОУ – Детский сад “Березка” с.Баз.Матаки

Алькеевского МР Республики Татарстан

Дуслыкның көче

Насыбуллина Гузель Адхатовна

Воспитатель по обучению татарского и родного языка

2013 год

Тема: Дуслыкның көче.

Насыбуллина Гүзәл Әдхат кызы

Әлки районы Базарлы Матак

“Каенкай” балалар бакчасы

Бурычлар:

Гаиләдә һәм балалар бакчасында бер-береңә игътибарлык, ярдәмләшү һәм дуслык хисләре тәрбияләү.

Сөйләшү барышында, мәкальләр кулланып, баланың логик фикерләү сәләтен һәм сөйләм телен үстерү.

Балаларның дус, тату яшәргә өйрәтү, дусларына һәрвакыт булышырга, ярдәмгә килергә кирәклеген төшендерү.

Җиһазлау:ике уенчык әтәч, ширма

Эшчәнлек барышы:

Оештыру өлеше:

Уңай психологик халәт тудыру.

Магнитофон тасмасыннан татар халкының борынгы көе “Шахта” көе яңгырый.

Балалар, күзегезне йомыгыз да әкрен генә моң дәрьясенә күмелегез. Татар халкының моңлы, күңел кылларын тибрәндерүче озын, матур көе безне хис дөньясына алып кереп китә. Халкыбыз яхшы күңелле, ягымлы кешеләре белән горурлана. Элек-электән үк борынгы бабаларыбыз балаларын яхшы гамәлләр генә кылырга, өлкәннәрне хөрмәт итергә, ягымлы сөйләшергә өйрәткән. Алар бер-береңә күнел җылысын кызганмыйча, ярдәмләшеп, дус-тату гомер иткәннәр.

Балалар, бер-берегезнең кулларыгызны тотып, күңел җылысы, елмаю бүләк итегез.

Эшчәнлеккә кереш:

Тәрбияче: без бүген сезнең белән дуслык, авырлык килгәндә бер-береңә ярдәм итү турында сөйләшербез. Искә төшерик әле: дуслык турында без нинди кагыйдәләр өйрәндек?

Балалар:

Бер- берең белән һәрвакыт дус, тату яшә.

Дустыңа авыр чакта ярдәмгә кил.

Иптәшләрен белән тату уйна.

Уенчыкларың белән бүлеш.

Эшчәнлекнең төп өлеше:

Т.:Мөхәммәт галәйһиссәлам әйткән: “Кеше үз дустының динендә булыр, шуның өчен ул үзенә дус булачак кешенең холкын белсен!” димәк, кеше үз холкына туры килә торган кеше белән дус була. Балалар, нинди кешеләр бер-берсенә туры килми, яки дус була алмый?

Б.: Акыллы кеше ахмак белән, галим кеше надан белән, яхшы кеше начар белән.

Т.: Ә дуслар ни өчен кирәк?

Б.: Кешегә дуслар шатлыклы һәм кайгы вакытында таянырга кирәк.

Т.: Сез нинди иптәш белән дус булыр идегез?

Б.:Яхшы кешеләр арасыннан сайларга кирәк.

“Сүзләрнең капма-каршысын әйтегез” дигән дидактик уен уйнату.

Сөенү – кайгырту

Бәхәсләшү — татулану

Дус – дошман

Әйбәт – начар

Ялган – дөреслек

Юмарт – саран

Акыллы – ахмак

Галим – надан

Т.: Булдырдыгыз, дусларым. Дусларсыз яшәү бик күңелсез, алар тормышта һәрвакыт кирәк. Сез дуслыкның көче турында нинди әкиятләр беләсез?

Б.:А.Алишның “ Аерылганны аю ашар, бүленгәнне бүре ашар”, “Чукмар белән Тукмар”, татар халык әкияте “Куркак юлдаш” һ.б..

Т.: Бүген без, нәни чагыбызда сөйләргә өйрәнгән “Чукмар белән Тукмар” әкиятен сәхнәләштереп күрсәтик.

Әкиятне сәхнәләштерү.

Әкияттәнсең әңгәмә уздыру:

Ни өчен әби бер әтәчне Чукмар, икенчесен Тукмар дип атаган?

Әтәчләр әбигә бер-берсе турында нәрсәләр сөйли торган булганар?

Әкияттәге Чукмар белән Тукмар ни өчен сугышалар? (Бер-берсен дошман күргәннәр, сугышып торганнар, эшәккелек эшләгәннәр.)

Алар үзләренең начар эшләрен кайчан аңлаганнар соң? (Бер-берсеннән аерылгач).

Сез туганнарыгыз белән дус, тату яшисезме?

Мөхәммәт галәйһиссәлам әйткән: “Әгәр ачуланышкан ике кешене дуслаштырсаң, бу эшең сиңа садака булыр”. Димәк, кеше башкаларга яхшылык эшләгән эшләре өчен әҗер-савап ала.

Физкуль тминут. “Без, без идек…” татар халык уенын уйнату.

Мәкаль өстендә эш:

Т.: Авыр чакта дуслар ташламый, дошман оныта. “Кош канаты, кеше дуслык белән көчле” дигән мәкальне кабатлап истә калдырыйк балалар. Әйдәгез бергәләп әйтик, ә хәзер бер-берегезгә әйтегез, шопырт кына үз-үзегезгә әйтү). Балалар, ә сез ничек бу мәкальне аңлыйсыз?

Б.: Канатсыз кош – кош түгел. Ә кеше ялгызы булса да, дуслары белән көчле була. Дусларсыз яшәү бик күңелсез, алар тормышта һәрвакыт кирәк.

Йомгаклау.

Балалар, без бүген нәрсә турында сөйләштек?

Нинди әкият сәхнәләштердек?

Балалар, бу әкияттә безнең кем уңай герой?

Дөрес, әби. Чөнки ул игелекле, ул әтәчләргә бер-берсе белән дуслашырга булышкан.

Ә кайсы геройлар бу әкияттә тискәре?

Әйе, дөрес. Менә шул әтәчкәйләр кебек булмас өчен безгә һәрвакыт бер-беребезне яратырга, дустыңа булышырга кирәк.

Шулай итеп, без ничек яшәргә тиеш? (Дус, тату).Әйдәгез, бергәләп “дус яшик”, “тату яшик”, “матур яшик”дигән сүзләрне кабатлыйбыз.

Бүгенге эшчәнлек ахырына да килеп җитте. Без бүген күп нәрсәләр өйрәндек, сез барыгыз да актив катнаштыгыз. Өйгә кайткач әти-әниләрегезгә дә бүгенге өйрәнгән мәкальне сөйләгез . Әти-әниләреңнең нинди дуслары барлыгын белеп килегез, дуслык турында сөйләшегез.

Һәм бүгенге шөгыльне шигъри юллар белән тәмамлыйсым килә. Бу шигырьне Роберт Мингалим язган “Дусларың гына булсын” дип атала.

Егылсаң торып була, Сөйләшеп, көлеп була,

Торсаң егереп була,Күп нәрсә белеп була,

Йөгерсәң җитеп була – Шаярып, көлеп була —

Дусларың гына булсын! Дусларың гына булсын!

Адрес публикации: https://www.prodlenka.org/metodicheskie-razrabotki/7505-konspekt-zanjatija-na-temu-duslykny-kche